Lai Vax

(Wa Reader)

Glawg 4

Lai Vax caw tix mawh Vax, Pa tat been yeen taix.

Phan Vax hoit ah caw, Paw vi lai raw.

Phan sang chix lai Vax, Caw tix chawk Sara Vax.

Paw lai lheu lox cub pwi hun, Paw lai cu lox cub pwi tux.

Cao yuh = Num Cub Caw Ting, Pa Yuh Phuk Lai Vax Lih, Son Krax Lhak Krax Haing, Haktiex Meung Vax.
Cao sawk mau khri = Cub Yuh Bwan Ka son Vax. (WWS)
Hoit = 1997 02 28.
Yang lih bawk - 1 = 2000 phuk.

Lox Jah

Kawn Vax mawh ceu kawn pwi haktiex nyiex yaong tax guah yiex luan pa hoit rheeng pang lang kwe, pa mi pa laoh, pa vieh, pa va piang haktiex tix ceu heue. Mawh ceu kawn pwi laoh ka kaing, daing ka lox, riex riang brax kua: ka kaing ka jhaw, khaw lox tawm:, mhawm lox krai, mawh ceu kawn pwi hun ka graoh haoh ka ngeei, kwe rhawm ka puing pieh klieh lin heue.

Tom yam kaw tiex tix loi, yam kaw mawie tix bawk, yam kaw raix tix pang, yam kaw rang tix peem, tom yam kaoh ex khaing daux Singien Rang Sigang Lih didix, tax guah yiex lih kawn Vax hoit dawk kwe ka piang haktiex hoit mawh kaing reng kaing mheen num heue. Jah tom yam an hwet tom in singaix; kawn Vax pa haoh pa hun, pa ton pa lheu, ot ka daux yuh kaing yuh jhaw, viex rhawm lhak rhawm lhiao, tang hoit yuh lik lai mhai ce cuyi pingnya cie tix kwe heue. Kieh kawn pwi ceu cie tix kaux rong cong nyiex, nyawm puing nyawm pieh, nyawm kliex nyawm lin, kieh ex kawn pwi mawh lox tix gum cum tix mu, tuk taix dai caong paox tix, ih rhawm rhi khri mau paox tix khawm ot daux kaing daux jhaw heue. Lik lai mhai ce, cuyi pingnya pa hoit yuh ex kawn Vax daing haoh daing nie, kin mhawm kin nguah, hoit mawh ploi singi, khri luk lak ka daux lik lai mhai ce can kawn pwi ku ceu heue.

Lik lai mhai ce mawh blawng een tax, rhax sum keeing ex kawn Vax, awm been lao, jhawm kab, lox ngeei, lox sidiex lox gau, lox prie ex mai pon totiak totu, ang joeng mawh in khaing, kawn haoh ceu, hun grawng, ang uik simin jieh simi ceu, can lik iai mhai ce kawn Vax inkix, tang kwe dee mhawm, tang kwe dee ting ceu ao min awm paox tix heue. Tang chix tix mawh lik lai mhai ce tang lox siyox ceu khaing paox tix, toh lawk khri, singi lawk shieang daux lik lai mhai ce yuh kawn pwi ka piang ca haktiex heue.

Viang maw nan, glang ka sivoe in dix, mawh jao ot ex daux been prim, been faik, been saik been song, ex kawn Vax yaox krax gut kaing: aing ngai:, ex tom ang kwe lik kwe lai mawh pwi "hot duk ngai:," mawh kheu nan, simie prim ex tom sang pruat, lox deuh kuad ex tom sang grai:, ex tom lheut yaung daw, aw yaung dux, ex kawn Vax tom lih tix mawh ceu pwi dhah lik lai mhai ce, dhah cuyi pingnya, dhah kaing dhah jhaw khaing ceu kawn pwi ka piang ca haktiex tix ceu heue.

Vaig kawg tax ex sibaug lang, rawm nyaux yiex ex sigang keut, rhoi deuh tax, krax prah keeing, lox tawm keeing ex piang tai griex, lox krai miex ex piang tai nghoe, tawm ex paog fa ih guh, yuh tix ih kaing, lox tawm kuad ah, "Lao kawn pwi ang soh ih brum, pie sim seet kawn tuah ih gai, lao kawn pwi ang sum ih nyiex, pie klang lai: kawn kraix ih mheem." Mhaing ex hu tix ih ma gha tix ih kaing. Ca mawh can ceu lik lai mhai ce pa deuh pa prah tax yiex miex keeing ex inkix, can ceu pa chix daok ex huan, muan ex ting, ceu pa chix kieh jheeih ex awn, sawn ex lhak inkix uik, mawh sinngao pa ting ceu, ngawh jum pa hoit deuh tax yiex miex keeing ex dix, ex caw yaok nawh kwe ceu, yeu nawh kwe jhawm, ang pon kieh yeet yai grai yien, paw doh dha rhawm tiam ngai: ka heue. Simie prim ang pon kieh pruat, lox deuh kuad ang pon kieh grai:, ex caw riam riex priex mhawm, Caw tiem daux lai mhai daux ce, giex nawh tom kian:, mian: nawh tom siet, jawg kie daux man luat, puag daux man pre, vien ka niex, priex daux rhawm tix leeing ju leeing phan, kieh kawn Vax lai plut moe toe ju, kieh kawn Vax plix ku kak lhak ku kaux, kieh lik lai mhai ce kawn Vax pruih lawk tai lai lawk rawm, kieh lik Iai mhai ce juyi pingnya rhawm lhak rhawm lhiao kawn Vax ka piang haktiex niet tix haok hwan heue.

Cub Pa Yuh Phuk Lai Vax
1997 Khix 2

Dee Sawk Kaing: Lai

Simin Lawg Grawh Grawng Pak Lai
1. 16 Bwan son miex keeing. 43
2. 12 Ca khleuk pa ang kwe kraung vait 29
3. 22 Caomi pa ting rhawm 61
4. 9 Cub pa teem ka pwi kharhawm. 20
5. 27 Dah dee mai daix praok ma. 77
6. 2 Dee ot ceu mawx dee ot ceu an. 3
7. 1 Grawh grawng eei ia. 1
8. 17 Grawh grawng puxo loe kaux. 47
9. 18 Grawh grawng sokngai:. 51
10. 25 Grawh grawng haktiex ot kawn pwi. 71
11. 26 Grawh grawng praix klawng. 74
12. 7 Grawh grawng simiang raokhaox. 13
13. 5 Grawh grawng sum plix pa kwe bee. 11
14. 21 Grawh grawng saux vait long. 58
15. 13 Grawng jah tix yuh cag po 33
16. 8 Jhawm kab been prim mai been khraox. 19
17. 19 Jhawm kab kaoh khaing singian rang. 53
18. 20 Klang plawh pa kwe pingnya cuyi. 55
19. 23 Krax grum rhawm mawh riang rao. 64
20. 4 Krax nyawm ot nyawm kwe. 8
21. 29 Lox sidiex Tax Phacao Meung. 83
22. 3 Paw nghiet ka lox pa glaw pa nyaw. 6
23. 10 Pet la pa ang kwe rhawm keut 22
24. 14 Pwi mhawm been. 35
25. 11 Pwi tawx pwi teei mau chuh praok mawh pwi koeng ex. 25
26. 28 Raog phan tong mai goe prawng nhawng.79
27. 15 Rhawm pa rah shieang pa mhawm. 40
28. 6 Sox la pa ceep hak yung. 12
29. 24 Yex Nang mai kawn hoi. 67
30. 30 Veng Moeknu mai Veng Pang Kham. 85

Lawg 1
Grawh Grawng Eei Ia

Pwi saux, pwi ngia, mai pa ang nyawm ot nyawm kwe khankix, Sara Von tawx daux krax, daux blawng son sang caw kix tix rheep rawm nex ia tung, mai ih tawm ia heue. Grawh grawng nawh, pwi saux, pwi ngia, pwi pa ang nyawm ot nyawm kwe, mawh kheu chix iak nex nham mai chix awn riang awn rao kix, phan kix rheep rawm nex ia tung pa hoit grum riang ka ku ceu, nham kix deeih mhawm mai deeih kwe riang rao heue. Nex ia mawh pa awn, pa nyawm pa laoh mai pa grum naog ka that riang ku ceu heue. Pwi tom nie riex ih nex ia, mawh kheu nan, kaing eei ia tom baox nie haoh hun ton khu ku dah ku dee, ku haktiex heue.

Ia kwe ra ceu, pa ih ex nex, mai pa ih ex tawm: heue. Pa eei ex khankix mawh ia pa ih ex nex, pa ih ex tawm: mawh pa kaoh khaing meung tang dah heue. Ia pa eei ex mai ia pa kaoh khaing meung tang dah, phan ex hoit pon cap ia simex mai ia miex tau, chix mawh ia pa ih ex tawm: heue.

Phan sang tawx ia khankix kaoh, caw tix tawx ih kam: awn, phawng sivawng, phawng tamkax, caw tix kieh jiet khaw diang mai khon tau tawx ia kaoh heue. Viang taux lhax ceu pa tix kawx, pon tix tawx ih heue. Son pa ih ang ax, dawng rawm nyaux mai kraung pa shiao son sang eei ia ang ax, caw tix kieh singax laing laing heue.

Kaing: ting, caw tix kieh kawg ia singax, caw tix pih ku singaix. Son sang ang viak kwe, caw tix phreuh phawng simaox ceet ka heue. Phan jhawm saux kwe ka ia tix mu mu, caw tix tang gwieh dee ot ia khaing paox tix, kieh ia pa ang nyang saux khankix ot tix dah, mai caw tix hu jhi: ia pa saux ka Sara Von Tosat heue.

Mawh kheu nan, phan ex eei ia, caw tix eei khaw ka daux krax daux blawng, caw tix riep pa ih pa un mhawm mhawm. Phan chix priex chix rieh ka daux ku ceu, ia tom ang chix pon jhawm saux mai chix tawm: ka son ex mhawm mhawm heue.

Lox chawk:

1. Sara Von khankix tawx daux krax daux blawng son sang ih nex ia ka son ceu pa tix lie?

2. Ia kwe miex ceu lie?

3. Mawh ia ceu pa tix, pa mawh ia ih nex lie?

4. Mawh ia ceu pa tix, pa mawh ia ih tawm: lie?

5. Caw tix tawx ia kaoh ka ceu pa tix lie? 6. Kawg ia caw tix priex yuh ka mawx lie?

Lawg 2
Dee Ot Ceu Mawx Dee Ot Ceu An

Didix, kwe tiak ting tix dah, ka daux tiak ting an, kwe totiak loe ceu, pa mawh sivai sangsi, sang: mai khiiet heue. Sivai sangsi ot plak lih singaix, sang: ot plak klip singaix, mai khiiet ot ka daux sinax tiak an dex rawm dung tix dah heue.

Tix singaix, sang: simie tix kwang ka dah dee ot sivai sangsi, nawh lih hu mai hwet ka dee ot khiiet dex dung rawm, mai khiiet chawk ah nin ka nawh, "Paoxgrawm tax simiang sang: eue, mawh kaoh maix khaing dee mawx, mai sang hu maix dee mawx lie?" Yam an, sang: deeih pawk lox mai ah nin, "Paoxgrawm khiiet eue, yamin, aux hwet tin, mawh son sang hu ngah tix tik ka sivai sangsi heue". Khiiet ah nin, "Paoxgrawm eue, paw vi hu lieak, ka dah dee an, mawh dah dee ot maix ang mawh, phan maix hu ngah kawx, maix teu rien tix som heue. Viang mawh nan, simiang sang: ang nghiet mai nawh lih hu khaing tan heue. Mawh kheu nan, khiiet deeih baox tawm lox ah nin, "Lheu khaing hoit krai aux maix mhong, phan maix sang hu kawx, ah rhawm maix heue. Viang mawh kawx nan, phan maix kaoh khaing ngah tix sivai sangsi, yuh bwan son deeih hwet ka aux lieak awawx."

Yam hwet sang: dah dee ot sivai sangsi, kiex ra mu ngah paox tix, yam an sang: teei nga tix mai sau riang sau rao mai coca tix son sang pon klah sivai sangsi kawx, sivai sangsi via gwiex via dawm: tix nawh tom ang pon klah heue. Khaix an, sang: hoit kiet tauk, bawk goik, sivai sangsi brum ka sang: ra loe bawk, sang: tom som heue.

Sang: tom khyox khaw ka sivai sangsi ah nin, "Paoxgrawm eue, yamin, aux hoit mawh pwi pa som ka maix, viang mawh kawx nan, aux mawh pa kwe moeng kawn, mai aux kawn simie tix yaox moeng kawn tix tix bawk ha. Phan hoit naog ka daux aliah singaix, aux deeih hwet ka maix pa mawh paoxgrawm tix tete heue". Yam an, sivai sangsi caoxrhawm caoxrhi ka sang:, mai ploi nawh ing heue.

Sang: doh keut doh sawn mai kiet lauxrhawm ka grawh grawng pa yuh cao tix, mai deeih ing plak khaix tix heue. Yam deeih hwet ka dah dee ot khiiet, mai khiiet chawk tix yaox grawh grawng kiex ra mu, "Aux hoit krai maix mhong ang mawh lie? Phan ang mawh dah dee ceu mawx ceu an, ang chix peh ka paox tix. Yamin, maix hoit som ka nawh ang mawh lie?" Khaix an, sang: deeih ah nin ka khiiet, "Paoxgrawm eue, phan hoit naog ka daux aliah singaix, aux yaox tix yum heue". Khaix an, khiiet ang cu nawh lauxrhawm, mai tawx daux krax daux blawng yuh nin, "Phan hoit naog aliah singaix, paw vi hu ka sivai sangsi, phan nawh hwet ka dah dee ot maix, kok paox sang: tix hwet, mai teei glaox yuh rawm dung ting tix mu, phan nawh hwet, pex laik ka daux rawm dung ting an, mai deeih pawk bix ka nawh awawx".

Sang: deeih ing ka dah dee ot tix, mai cox riep awm lox pa tawm: khiiet heue.

Yam hoit naog ka daux aliah singaix, sivai sangsi yaox ang sang: hwet ka tix, nawh tom songrhawm songrhi, mai hu ka dee ot sang: heue. Yam yaox khiiet ka hwet sivai sangsi, nawh chawk ah nin, "Paoxgrawm sivai sangsi eue, ang mawh dah dee kwang maix, maix sang hu yuh pa tix lie?" Sivai sangsi krai khiiet mhong grawh grawng pa hoit yuh kiex ka paox tix khawm uik heue. Mai khiiet deeih ah nin ka nawh, "Paoxgrawm sivai sangsi eue, maix mawh pa kwe siawp sibrawm kawx, phan ang mawh dee kwang cie mawx cie an, ang tau tix peh, maix deeih ing ka dee ot tix khaing awawx". Viang mawh kawx nan, sivai sangsi ang nghiet lox khiiet, mai lih hu ka dee ot sang: heue. Yam an, khiiet hawt hu plak khaix sivai sangsi mai pau tix jhak pa yuh nawh heue.

Yam yaox sivai sangsi laik sang: ka daux rawm dung ting, nawh kiet songrhawm songrhi mai brum ka sang: heue. Yam brum sivai sangsi ka sang:, sang: com tix ka daux rawm dung ting heue. Bawk goik, sivai sangsi kiet nie songrhawm mai laik ka daux rawm dung ting dee ot sang: heue. Yam an, sivai sangsi thom mai glip ka daux glaox mai ang lai pon lih heue.

Khaix an, khiiet lih hwet mai ah nin, "Paoxgrawm eue, dee ot ceu mawx ceu an, kieh tang tawng dee ot tix, son sang peh ex paox tix ang yie yie, mawh kheu nan, dee ot cie mawx cie an, tang ting ka dah dee ot tix heue". Khaix hoit sidiex khiiet ka kix, tix ceu mai tix ceu deeih teem ka paox tix, mai gauxrhawm gauxrhi ot tau ka daux tiak an heue.

Lox chawk:

1. Yam sang hu ngeh sang: ka sivai sangsi, khiiet tieptie yuh ka mawx lie?.

2. Mawh kheu grawh grawng pa tix, sang: som ka sivai sangsi lie?

3. Khiiet sidiex gau ka sivai sangsi mai sang: yuh ka mawx lie?

Lawg 3
Paw Nghiet Ka Lox Pa Glaw Pa Nyaw

Didix, kwe gawng ting tix gawng, mai kwe rang ting tix mu heue. Ka daux rang ting an, sivai mai sivai sangsi: yuh paoxgrawm paoxpie mai ot tau mai paox tix tan heue. Ka daux rang ting an, sox praix tix mu pau tix ih priex greem pa lheu khaing tan mai ot dex kiex heue. Tix singaix, sox praix an doh keut ka daux rhawm tix yuh nin "Son sang yaox aux tix ih nex sivai sangsi: mai sivai, aux sang cheeik lox mai kieh kiex khawm ra mu kiiet paox tix tom yum heue.

Yam an, sox praix lih hu ka sivai sangsi, mai chawk ah nin, "Simiang sivai sangsi eue, maix mai sivai mawh yie simex pax ka paox tix lie?" Sivai sangsi deeih ah nin, "Yiex ra mu mawh paoxgrawm paoxpie, mai ang sax simex ka paox tix tix bawk kawx". Sox praix baox ah nin, "Simiang sivai sangsi eue, tokaux paoxgrawm maix sivai hoit sax krai aux mhong tix bawk, grawh grawng mawh maix pa ang kaux sijai, pa pie pa lhen mai pa vawk rhawm ka piang ku ceu heue."

Sivai sangsi deeih ah nin, "Paoxgrawm aux ang tau tix ah lox yuh nin ka aux, aux hoit tawng grawng nawh heue." Khaix an, sivai sangsi greu sox praix to: khaing dee ot tix heue.

Khaix an, sox praix baox hu ka sivai mai glaw nyaw lox pa ang mawh pa ang meh ka daux sinax kiex ra mu heue. Viang mawh kawx nan, sivai ang yumrhawm ka. Sivai baox greu sox praix to: khaing dee ot tix heue.

Yam deeih sipup sivai sangsi mai sivai ka paox tix, sivai sangsi chawk yuh nin, "Paoxgrawm eue, awm lox pa krai sox praix an, mawh ang mawh lie?" Sivai deeih pawk ka sivai sangsi ah nin, "Paoxgrawm eue, paw nghiet ka lox pa glaw pa nyaw ka daux sinax ax lieak. Phan ax ih rhawm rhi khri mau paox tix, tom sidah ju ax sax, mawh krax pa mhawm son ax leeing ju leeing phan heue." Khaix hoit sidiex sivai sangsi ka sivai, kiex ra mu deeih ih rhawm paox tiex mai deeih ot tau heue. Sox praix an mawh kheu hoit tawng dee phit dee lut tix, nawh tom yaox tix to: khaing dee ot tix heue.

Lawg 4

Krax Nyawm Ot Nyawm Kwe

Ai Khun mawh pa yuh kaing plak sidah, mai nawh mawh cao kaing: ting tix kaux heue. Tokaux nawh ot veng mawx, yaong mawx ang ax, nawh kwe rhawm tix sang hu yuh kaing heue. Phan sim sikaux laux simiang cau nawh dee mawx ang ax, nawh kwe rhawm tix hu mai mawh pa tawng kaing ka son pwi ceu tix, lheu khaing an, ka daux nyiex daux yaong ang ax, nawh mawh pa viex rhawm rhi tix yuh kaing tix kaux heue.

Ai Khun mawh pa keh haktiex Vax ka daux veng Moeknu heue. Yam yaox nawh lai pa tawx sim sikaux laux simiang ka grawh grawng caw nawh tix hu ot ka veng an, nawh kiet gauxrhawm ka tete heue. Grawh grawng nawh, ka daux veng an, mawh dee keh dee kung nawh son sang deeih duk thong kix plak kaing sidah mai son sang yaox tix teem coi ka daux ku ceu heue.

Pwi nyiex pwi yaong khankix, mawh kheu hoit tawng kix krax moh krax rhawm nawh, dee ot dee kwe ang ax, plak ih priex greem ang ax, caw tix riep yuh ka mawx ang ax nghiet lox tawm, jhawm krai Ai Khun heue.

Jah yam hwet ot Ai Khun ka daux veng Moeknu, plak jhak, plak pai: jhawm saux jhawm ngia, dee ot dee kwe ang ax, jah tix haok hwan tix ceu hoit tix ceu heue.

Ai Khun pa mawh cao kaing sidah, son sang nyawm ot nyawm kwe pwi nyiex pwi yaong ku kaux mai son sang tawng krax ot krax kwe plak sidah ku ceu, nawh tom krai pwi nyiex pwi yaong mhong ku bawk heue. Kaing ting son sang nyawm ot nyawm kwe ex pwi nyiex pwi yaong caw tix priex to kaux tix singax taing taing mai ka daux nyiex yaong kawx caw tix kieh singax mhawm mhawm heue. Kaing inkix khawm uik mawh beeh glawm ex pwi nyiex pwi yaong ku kaux heue. Son pwi nyiex pwi yaong ang ax, cao pa teem plak sidah ang ax, plak keh plak kung ang ax mawx dee een pwi nyiex pwi yaong rhawm tix heue. Mawh kheu nan ka daux yaong tix yaong cao sidah plak mawx ang ax, caw tix kwe heue.

Son sang nyawm ot nyawm kwe pwi nyiex pwi yaong caw tix kwe nyiex aing ku nyiex ku ma: mai caw tix sum nyiex aing pa ang roi chix reem chix tum heue_ Grawh grawng nawh roi tix ceu mawh pa chix viex viak pa seeing, pa brai, pa cuh, pa si um, pa ang mhawm ku ceu mai mawh pa kaoh khaing dee seeing dee ang singax, ex tom chix pon jhawm saux ka heue.

Viak pa seeing mai pa ang mhawm ku ceu mawh pa chix kawg taix ex yam kaoh khaing nyiex aing, mawh kheu nan, caw tix khoek taix tix singax singeh heue. Ka sang ih priex preem, phan ex kwe jhawm meed tix khoek taix tix, kwe bwan son, son krax nyawm ot nyawm kwe heue. Hawt praok sivie siveng dah dee ot ex phan rawm pa ang mhawm pa ang singax kwe, ang pon tix shiao, ang pon tix nyaux heue. Phan caw jhawm saux tix ceu ceu caw tix hu jhi: hu pai: ka nyiex sidah ku bawk ku yam heue.

Khaix an kawn nyawm pa ot ka daux yaong khawm uik caw tix cix sidah son sang ang pon jhawm saux heue. Yam jah ti cix sidah caw tix ci: tix deuh khix singaix, mai kawn nyawm tix kaux dee iak, caw tix cix sidah (3) bawk heue. Mawh kheu nan, yam hwet cao cix sidah ka daux nyiex yaong, nyiex mawh nyiex an caw tix tang viex kawn praix tix hwet cix sidah heue.

Ot khaix an, ka daux been tix khix cao kaing: sidah Ai Khun, viex paox grawm plak yuh kaing sidah hwet vhi: ka daux veng Moeknu, yam hwet kix ka daux yaong, pwi nyiex pwi yaong khawm kawn nyawm ku kaux daux pwi, pau tix nghiet lox sidiex gau grawh grawng son sang nyawm ot nyawm kwe heue. Khaix an, Ai Khun mai paox grawm nawh tom cix sidah son kawn nyawm ku kaux mai son pwi saux pwi ngie khawm uik heue.

Lox chawk:

1 Cao kaing sidah Ai Khun krai grawh grawng ting ceu nyiex aing ah ka mawx lie?

2. Roi mawh pa kaoh khaing dee mawx lie?

3. Son sang nyawm ot nyawm kwe khawm uik caw tix priex nyiex yaong yuh ka mawx lie?

4. Ai Khun keh dee mawx lie?

5. Ai Khun yuh kaing dee mawx lie?

6. Ai Khun moh ka pwi yaong lie?

Lawg 5

Grawh Grawng Sum Plix Pa Kwe Bee

Ka daux ex kawn pwi son sang nyawm ot nyawm kwe mai son sang grum naog riang rhao ka daux ku ceu pa ting ceu, mawh bee pa shiao pa ih ex heue. Pwi tix kaux son tix num caw tix ih bee 5.50 coi heue. Mawh kheu nan, son sang kup shiao, kup yung, bee ka son kawn pwi khawm uik, caw tix sum plix pa kwe bee tom nie ceu heue.

Ka daux meung ot ex son sang nie lih bee mai son sang kup shiao kup yung, kaing ting caw tix sum ngiex mai ceem tiex tom nie heue. Ngiex kwe ra ceu, ngiex lung (ngiex num), mai ngiex paing (ngiex sawk ) heue. Phan mawh ngiex paing (ngiex sawk ) pwi lheu sum plak nie, grawh grawng nawh, ngiex paing (ngiex sawk) mawh kheu ngaing singaix, ngaing ju, ngaing bawk yam, mai cao plix, pwi tom moh tix sum khaing ngiex lung (ngiex num) heue. Viang mawh ceem tiex kawx, kwe ra ceu, ceem tiex bawk yam kwat mai ceem tiex bawk yam raux, phan mawh ceem tiex bawk yam kwat sidaing nie lih plix khaing ceem tiex bawk yam raux mai ceem tiex tang ceu heue. Lheu khaing an, sok bih (tai: rieang singaix) kawx, pwi tiblax sum nawh heue.

Phan mawh ngiex tix ekax, lih bee 60 75 coi, mai ceem tiex bawk yam kwat tix ekax lih bee 30 coi heue. Phan mawh sok bih (tai: rieang singaix) tix ekax lih bee 4050 coi heue.

Ka daux bawk yam in, son sang kup shiao kup yung kawn pwi khawm uik ka bee pa ih, cao kaing cao thong plak pa sum plix khaox plix ox hoit cheuk tix yaox cheu tix sum plix khaox pa lih bee pa mawh khaox mak pao:, ngiex Japan, mai khaox tang ceu tom nie heue. Plix mak pao: phan krit, lih tix mawh bee tix ekax, pon 136 coi heue.

Mawh kheu nan, caw ti sum plix khaox pa lih bee mai pa kwe bee tom nie heue. Phan ex hoit pon sum plix khaox pa lih bee, bee pa shiao pa lo pa yung pa ih ex khawm uik tak sang kup tak sang lheu son ex kawn pwi ka daux singaix heue.

Lox chawk.

1.Pwi tix kaux daux tix num caw tix ih bee been miex ding lie?

2. Ngiex kwe miex ceu? Mawh ceu pa tix?

3. Mawh sum pwi ceem tiex bawk yam mawx lie?

4. Plix khaox pa cheuk cheu tix sum mawh khaox ceu pa tix lie?

Lawg 6

Sox La Pa Ceep Hak Yung

Didix kwe sox la tix mu, nawh yaox dee sawk yung tix ih rib ka caong gawng tix dah heue. Sox la simie tix ih yung, son sang pon kiiet nawh tix ih yung nawh keut jee, keut blaong ku bawk ku yam heue. Mawh kheu nan, sox la tom teei hak yung ceep ka piang tokaux tix, mai yuh tix awm pak peung yung mai laik ot ka daux phung yung heue. Khaix an, nawh tom pon briex tix kiiet tix ih yung ku singaix, yam an, cao liang yung ang yuh satix tix ka sox la pa ceep hak yung, yung cie nawh kawie ot kawie grai hu ku singaix, mai nawh kiet daox kiet am ka heue. Mawh kheu nan, nawh keut ka daux rhawm tix yuh nin, " Pwi briex yung cie aux khankix, yuh ka mawx ang ax, caw tix yuh tom pon giex nawh ha! Phan hoit pon giex pwi briex yung cie aux, aux jawk tix phyawk ngawk nawh ka maox mai takteue: nawh ka piang khaox mhawm mhawm heue."

Yung cie nawh tix mu hoit tix mu grai hu ku singaix mawh kheu nan, cao liang yung pon ngaix pon sawm ang ax, laik ot ka daux phung yung mai pau tix jhak ku bawk ku yam heue: Tix singaix ka daux phung yung an, kawn yung tix mu rib ka ang ih mai ang chux, ang goe, awm paox yung tix, nawh tom briex hu jiang, hu gaig ka yung an heue. Mawh kheu nan, Cao liang yung ah nin, " In tix mu ang tau tix mawh yung, teu mawh sox la pa ceep hak yung pa yuh tix mawh awm pak peung yung. Yamin aux hoit yaox pwi briex pwi lak phao!" Cao liang yung teei maox mai yuh sawk maox, khaix hoit yuh sawk maox, nawh tom pon phyawk sox la mai takteue ka piang khaox heue.

Yam an, cao liang yung tang praix ra kaux hwet ka nawh mai yaox takteue nawh yung ka piang khaox, kiex ra kaux tom chawk ah nin, " Mawh kheu grawh grawng jao pa tix maix chix takteue yung an ka piang khaox yuh ka mawx lie?" Cao liang yung deeih ah nin, " In ang mawh yung, mawh sox la pa ceep hak yung pa yuh tix mawh awm pak peung yung heue," Nawh deeih pawk lox ah nan, yam an cao liang yung tang praix ra kaux deeih ah nin, "Pwi pa yuh tix meet, tix tawng, pwi pa yuh tix mawh awm paox grawm, paox pie, paox moh, ka jheeih ka jhai tix ang ax, mawx pa lhat pa graung mai pa caw ex tix yuh satix tix, ka tete telai heue.

Lox chawk:

1. Mawh kheu pa tix yung tom grai hu ku singaix lie?

2. Cao liang yung pon ngaix, pon sawm pau tix giex pwi pa yuh ka mawx lie?

3 Cao liang yung pon giex sox la yuh ka mawx lie?

4. Cao liang yung tang praix ra kaux ah lox yuh ka mawx lie?

Lawg 7

Grawh Grawng Simiang Raokhaox

Didix, kwe simiang raokhaox tix mu, nawh mawh cao kwang mai cao pa uppeung ka piang raokhaox khawm uik ka daux nong ting tix dah heue. Ka daux nong ting an, kwe rawm klawng tix klawng, ka praok rawm klawng an, kwe khaox makmung tix khaox heue. Plix khaox makmung an, kwe jhawm sioe baux, sioe bhawng mai kwe jhawm nyawm, jhawm tie ku ceu khawm uik, mawh kheu nan, raokhaox khawm uik tom plex tix ih plix an heue. Kak khaox makmung tix kak jhawn tix lih ka piang rawm klawng, plix pa teem khaing kak khaox an, phan cot, phan sibloe ka daux rawm klawng jheeng jheeng, tix singaix sax, raokhaox khawm uik tee yaox krax laux krax yum heue. Viang mawh nan, simiang raokhaox hoit grex yaox daux krax son kix, mawh kheu nan, bawk yam pruih tai nawh tom nhie kix teei tix tik tai: khaing kak khaox an heue. An tix singaix, meeik niex yuh nyiex tix ka lhax khaox tix plai, raokhaox khawm uik ang caw tix yaox yam hoit teem plix makmung tix mu, plix an tom cia tix cot mai sibloe ka daux rawm klawng heue.

Yam sibloe plix mai yam bleeh ka dah dee rawm klawng tang klawng tix dax, pwi tix kaux teei tix sut khaing daux klawng mawh kheu mhong kiet sioe baux, sioe bhawng nawh tom viex hu tawx ka simiang khunhawkham heue. Yam ih simiang khunhawkham plix makmung an, mawh kheu grum naok jhawm nyawm, jhawm ngaig ka daux ku ceu, nawh baox simie tix ih heue. Mawh kheu nan, nawh tom kok pwi jhi: krax tix kaux hu dee kwe plix khaox makmung an heue. Yam hoit bleeh dee kwe plix khaox makmung, simiang khunhawkham, mai simiang pa ot greem nawh thong paox tix plex tix ih plix, khaix an, yam hoit klip singaix kix laik it greem khaox makmung an heue.

Yam laik it cub kix khawm uik raokhaox thong paox tix haok, plex ti ih plix makmung, yam siduat, simiang khunhawkham, nawh yaox raokhaox tix phung, nawh tom tawx akhwang ka cub pa viex ak son sang rop raokhaox khankix heue.

Raokhaox khawm uik kiet lhat kiet graung mai to: tix hu mox tix, ka simiang raokhaox, mai simiang raokhaox ah nin, "Pex paw vi khirhawm, son sang klawt ju pex khawm uik aux tawx ju tix ka son pex heue." Khaix an, nawh tom phoh tix ka kak khaox pa jhawn tix lih ka daux klawng mai to: tix laik ka daux yeem plak toi rawm klawng heue. Yam kaoh khaing daux yeem nawh tom teei tix viex nhu maox tix nhu, toeh tix plak nawh phyawk ka num khaox tix khaox, tix plak nawh phyawk ka nyoi tix mai deeih phoh tix hwet ka khaox makmung, jah ka num khaox tom bleeh ka khaox makmung, nawh tat maox son sang kup kawx, viang mawh nan, nawh hoit luan tat maox ngaing, mawh kheu nan, son sang bleeh maox ka khaox makmung, nawh tom teei taix tix khawm ra plak mai preue: tix ka kak khaox an heue.

Simiang raokhaox ah nin ka raokhaox khawm uik "Pex haok dik ka piang blawk aux mai daw ka piang nhu maox in mai to: tix hu ot ka dah dee yien yawk awawx." Raokhaox khawm uik thong paox tix krup ka nawh mai liang toi rawm klawng heue. Yam an, ka daux kix tix mu pa sawk simax, sawk gleu piang simiang raokhaox, nawh tom ah nin, "Jah yam in pa sawk aux simax, sawk gleu mai pa kiet koeng aux tak sang yaox krax pa yum heue." Khaix an, nawh to: tix haok dee lhaong mai sau riang sau rao tix mai phoh tix cot ka piang blawk simiang raokhaox, mai daw nhu maox hu plak loi rawm klawng heue.

Jao kwe riang daw nhu maox mai riang dik piang blawk nawh, nawh kiet saux, kiet sigleh taix mai deuk ngie nawh tix mu khaing heue. Yam yaox simiang khunhawkham grawh grawng khankix khawm uik, nawh kiet yungyi ka simiang raokhaox mai ah nin, " Raokhaox in tix mu, viang mawh tosat kawx, pon tawx pon tan ju tix son sang im ju raokhaox khawm uik heue." Khaix an, simiang khunhawkham tom nhie kix teei simiang raokhaox lih khaing kak khaox mai teei bee kraix ka piang nawh, mai tawx nawh it ka piang pa awn heue. Khaix hoit tawx nawh it, simiang khunhawkham tom chawk ah nin, "Raokhaox eue, mawh kheu jao pa tix, maix chix teei tokaux tix yuh sipauk mai kieh paox raokhaox tix daw ka piang blawk tix yuh pa tix lie? Can pa taox, pa lawt maix ju kix khawm uik caw paox nyiex paox ma: pa dex pa dawt mai maix yuh ka mawx?" Simiang raokhaox deeih pawk lox ah nin, "Simiang khunhawkham eue, aux mawh cao kaing:, cao bung mai cao pa kwang, pa up peung raokhaox khawm uik. Awm hoit mawh aux cao kaing: cao bung tix kaux, son sang luat luan kix khaing krax pa laux pa yum mai krax pa ang mawh, ang meh, son kix khawm uik yamin, mawh beeh glawm aux heue. Mawh kheu jao inkix khawm uik, yamin aux dex sang yaox tix yum kawx aux ang kwe krax lhat krax graung tix bawk kawx heue. Maix pa mawh simiang khunhawkham kawx, teei pak peung kaing pa yuh aux mai: taox ju kawn pwi khawm uik khawm leeing ku bawk awawx. Khaix hoit krai nawh, simiang khunhawkham mhong grawh grawng khawm uik khawm leeing, Simiang raokhaox tom dut rhawm mai yum heue.

Lox chawk:

1. Plix khaox makmung pa grum naog ka daux ku ceu, kwah dee mawx lie?

2. Raokhaox khawmuik, ka sang tiang kix toi rawm klawng, mawh yuh kix pa tix ka simiang raokhaox lie?

3. Simiang raokhaox sidiex gau simiang khunhawkham ah ka mawx lie?

Lawg 8

Jhawm Kab Been Prim Mai Been Khraox

(Pa sitoe khaing Glawg 3, Lawg 16)

Sam keeing Sai, Sam keeing Sai, Paw lai yuh maix Guang lulhieh; Ai Keeing Nyi, Ai keeing Nyi, Paw lai yuh maix tieh rhawm keut.

Bawk yam braong ex taux phak leun, Mawh ex pot taing ang kwe jhawn, Ex ang tawng dee prauk pwi plai; Bawk yam ot ex been pa prim, Mawh ex pot kawn ang kwe miex, Ex ang tawng dee krai pwi lox.

Sin ex ciak ka gian tix nieh, Tax Lai: Li: pa so ex kaoh; Sin ex ngian ka ngai tix nieh, Tax Rang: Pang: pa vaoh ex cung.

Saux vait Tax Lai: tang pwi nghe:, Saux kre Tax Pang: tang pwi keh. Singaix sawm kiex gwang Meung Vax, Kiex mawm ex lawk mawm ia tawm:.

Paw lai yuh ex ngawm lulhieh, In hoit mawh pot sam pak ca; Paw lai yuh ex tieh lulhiang, In hoit mawh pot ha pak cat.

Lawg 9

Cub Pa Teem Ka Pwi Kharhawm

(Red Cross)

Pa ah, "Rawmrux Puxaik" Gumlox in, mawh been pa hoit deuh son Cub Pa Teem Ka Pwi Kharhawm (Red Cross Society) heue. Mawh kheu nan, ka daux meung mawx ang ax, kix hoit pon yuh cub pa teem ka pwi kharhawm heue. Pa bak pa yiak cub pa teem ka pwi kharhawm, mawh son sang pon teem, pon coi, pon joh, pon jhan mai pon priex, pon jhong ka pwi pa saux, pa ngia, pa mat daux naing, pa hax ka ngu, pa laux ka kheem rawm, pa laux ka bhaung, pa laux ka tuk klareem, pa iak riang, iak rao mai pwi pa yaox krax kham krax geu ka daux ku ceu ku cawng heue.

Ka daux 1857 num, khix 6, kwe pwi ceu Suik (Swiss) pa kaux Hiennaridunat tix kaux, yam hu sawk nawh tix lai ling ka daux veng Sawlapharino, nawh yaox pa yaoh pa yee, pa lhat pa graung mai dee puing pwi naing ka paox tix ka nad ka mawg heue. Mawh kheu jao naing sivai pwi haox pwi hun hoit saux hoit mat tom nie, yam an, cao teem, cao coi, cao plie, cao jhak, cao giex, cao pai: ang grum ang naog, pa ang keung tix yam, hoit yaox tix yam heue.

Yam an, Hiennaridunat, awm pa chix pa tawng nawh, nawh teem coi kia ngien ka pwi pa saux pa mat khankix heue. Lheu khaing an, hawt praok sivie siveng yaong dee mawx ang ax, nawh yuh cub caw bon pa kwe krax moh krax rhawm mai pwi pa chix teem chix coi tix cub heue. Khaix hoit yuh nawh cub caw, pwi saux, pwi mat, mai pwi pa koeng ka paox tix, ang lai tang gwieh mai kieh awm paoxgrawm, paox pie tix ku kaux mai kia ngien kix khawm uik heue. In mawh nam: yam jah kix tix yuh Cub Pa Teem Ka Pwi Kharhawm heue.

Baux yamin, Cub Pa Teem Ka Pwi Kharhawm, ang jing mawh ngie haktiex dee puing naing, khawm pwi pa yaox krax tuk, krax kha:, pa laux ka bhaung, pa laux ka pa kheem rawm, pa laux ka hax ngu mai pa laux ka tuk klareem, cub kix tawx krax teem coi heue. Son sang doh keut doh sawn ka Cub Pa Teem Ka Pwi Kharhawm, kix tom yuh chi kwe yuh nin, ghreem pa paing kwe pa raoh mai "mhai jhaing:" heue. Chi an, mawh son sang doh keut ka Hiennaridunat (cao pa tawx daux krax daux blawng) mai Cub Pa Teem Ka Pwi Kharhawm tom teei chi meung Suikzalan (Switzerland) pukpliak dangdung heue. Jao chi an, pwi tom kok mawh Cub Pa Teem Ka Pwi Kharhawm heue. Singaix keh Hiennaridunat mawh khix 5, 8 ngaix, singaix an tom deuh mawh singaix doh keut doh sawn ka son Cub Pa Teem Ka Pwi Kharhawm piang haktiex heue.

Ka daux singaix an, piang haktiex khaw bee, Cub Pa Teem Ka Pwi Kharhawm mai cub caw pa keung pa khaw mai pa yuh sidah khawm uik yaok yaw bwan son pa yuh kix heue. Son kawn nyawm kawx, singaix tien, singaix laux kix tix, kix tom paoh gau grawh grawng Cub Pa Teem Ka Pwi Kharhawm heue. Mawh kheu nan, ka daux ex khawm uik son sang kwe plak joh, plak jhan, plak teem plak coi, Cub Pa Teem Ka Pwi Kharhawm caw tix kwe ku dah ku dee heue.

Lox chawk:

1. Been lox pa deuh kix Cub Pa Teem Ka Pwi kharhawm, mawh gumlox pa tix lie?

2. Grawh grawng Cub Pa Teem Ka Pwi Kha rhawm kwe bwan son yuh ka mawx be?

3. Mawh kheu grawh grawng pa tix, ex tom kok mawh Cub Pa Teem Ka Pwi Kharhawm lie ?

4. Grawh grawng kaing jhaw Cub Pa Teem Ka Pwi Kharhawm mawh mawx pa jah tix yuh mai ceukaux nawh kaux pa tix lie?

5. Singaix doh keut doh sawn ka Cub Pa Teem Ka Pwi Kharhawm piang hak tiex mawh khix, singaix mawx lie?

Lawg 10

Pet La Pa Ang Kwe Rhawm Keut

Pet La iak tix mu, nawh makmawm mai mox tix ka greem khaox makpao: tiak, sinax lhax khaox kroh an heue. Phan haktiex ghrup, aux tom sang hu ot dee mawx, nawh keut daux rhawm tix yuh nan heue. Glang yam keut nawh yuh nan, plix makpao: tiak tix mu cot ka piang lhax khaox dee mox nawh tix, yam mhong nawh lox an, nawh siyaox, nawh keut haktiex hoit ghrup, nawh yaok tix kaoh, ang lai gi plak khaix tix mai to: khaing tan heue.

Yam kaoh to: pet la, pet la tang dah tix mu chawk nawh ah nin, " Mawh kheu pa tix maix chix to: yuh nin lie?" Nawh pawk lox khawm to: tix ah nin, "Dah dee in, haktiex hoit ghrup, maix kawx caw tix kaoh to: heue." Pet la an baox to: hawt khaix nawh heue. Yam yaox pet la tang praix khankix ka to: pet la ra mu, pet la ankix chawk kiex, mai to: hawt khaix kiex khu laug laug heue.

Cub poh, lik, krak, mawie, sivai, rieh, sang: yaox yam to: pet la khawm uik, kix chawk ka pet la khankix, khaix an kix baox hawt yaok tix to: khaix kix heue.

Yam yaox simiang sivai sangsi: ka yaoh yee: mai tong totiak totu khawm uik, nawh tom chawk kix, khaix hoit tawng nawh grawh grawng yaoh yee mai tong totiak totu, nawh tom keut ka daux rhawm tix yuh nin, " Grawh grawng ghrup haktiex ang tau tix mawh, mawh lox pa lhat pa graung tix ceu ceu, phan aux ang tieptie kix, teu nu son kix heue." Khaix an, simiang sivai sangsi: tom graox lox tix plak sivoe ngai: totiak totu loe bawk, totiak totu khankix tom lhat mai yut ti kang dom mawh dom an heue.

Simiang sivai sangsi: chawk ka totiak totu khankix ah nin, "Yam ghrup haktiex, mawh mawx pa yaox lie?" Kix deeih pawk lox mai ah nin, "Mawh sang: pa yaox heue." Chawk ka sang:, sang: ah mawh rieh; rieh ah mawh sivai; sivai ah mawh mawie; mawie ah mawh krak; krak ah mawh lik, lik ah mawh poh; poh ah mawh pet la heue. Khaix an, simiang sivai sangsi: chawk ka pet la, pet la tom pawk ah nin, " Yam mox aux tix ka daux sinah lhax khaox makpao: kroh, aux mhong lox ghrup haktiex aux tom yaoh mai kaoh to: heue." Simiang sivai sangsi: an keut yuh nin daux rhawm tix, "Teu mawh plix khaox makpao: tiak an pa cot piang lhax khaox pleue!" Mawh kheu nan, nawh tom nhie pet la hu jhi: tix yaox dee ot nawh, mai pet la hu jhi: nawh yaox dee kwe khaox makpao: tiak, mai ah nin, 'Dah dee mhong aux lox ghrup haktiex mawh baox in heue."

Simiang sivai sangsi: hu jhak mai sigaig dee ot, dee mox pet la tix ka greem lhax khaox kroh an, nawh yaox mawh plix khaox makpao: tiak tix mu pa kwe dee mox nawh tix khaing heue.

Khaix an, Simiang sivai sangsi: tom sidiex ka totiak totu khawm uik yuh nin, "Ka daux grawng ceu pa tix ang ax, mawh ang mawh, caw ang caw, phan ang tawng daux krax daux grawng mhawm mhawm, mhiem mhiem, kriem kriem kre kre ang lai pon tix tong to: yuh nin awawx."

Lox chawk:

1. Yam mox pet la tix ka daux sinax lhax khaox makpao: tiak kroh, nawh keut yuh ka mawx lie?

2: Pet la yaoh to kheu grawh grawng pa tix lie?

3. Simiang sivai sangsi:, sidiex gau totiak totu khawm uik yuh ka mawx lie?

Lawg 11

Pwi Tawx Pwi Teei Mau Chun Praok Mawh Pwi Koeng Ex

Simiang khunhawkham tix kaux, yam naog ju nawh tixgliah (60) num, nawh simie tix yuh pawie doh keut son singaix keh tix, nawh tom yuh krax tan krax lu mai gaok simiang tang praix khawm uik hwet gauxrhawm gauxrhi mai tix heue. Yam khankheu pa ih pa un, viang taux ku ceu hoit grum kawx, ka daux singaix an, mawh kheu lih lhiex ting bhaung, cub pa sawk kax ang lai pon kax, mawh kheu nan, kawn cha: nex kax tix ceu heue.

Mawh kheu kawn cut kawn cha: nex kax tix ceu, nawh tom ang nyawmrhawm nyawmrhi, mai vhoirhawm vhoirhi tix, yam an, nawh kok puan dee singai mai yaox pwi tix kaux klawm kax hwet heue. Simiang khunhawkham kiet kwe krax gauxrhawm gauxrhi mai ploi cao cau tix, tix kaux hu kok pwi klawm kax an hwet plak sivoe ngai tix phai: phai: heue. Yam hwet cao sawk kax tan, simiang khunhawkham ah nin, "Cao sawk kax eue, maix kiet cheung tete telai, ka piang pheen cie aux, can nex ku ceu hoit grum hoit naog kawx, kawn cha: nex kax tix ceu, mawh kheu hoit kieh maix aux nyawmrhawm nyawmrhi, vhaxrhawm vhaxrhi, ngawh kax maix sang rawk sang mhaing miex ding, rawk heue, mhaing heue!

Cao sawk kax viex rhawm kua tix mai ah nin, "Simiang khunhawkham eue, son ngawh kax in, aux ang lo mau khri:, nyiex yaong, aux rawk maix ciyang mai lah piang blawk aux ka khaox saux been tix phwan (50) taix heue."

Simiang khunhawkham deeih ah nin, "Maix deeih cox lox krai, lox rawk, lox mhaing maix ha!" Viang mawh kawx nan, cao sawk kax deeih rawk deeih mhaing awm lox pa rawk nawh sivoe, tom sidah loe bawk heue. Khaix an, simiang khunhawkham kiet daox deng mai nhie pwi tang kaux ciyang mai kawie kawie tah blawk nawh ka khaox, saux tixphwan (50) taix heue.

Simiang tang praix khankix, ang sax yaox sax mhong mai kix ah nin, "Pwi in tix kaux, phan ex ah mawh pwi yhot, ka ang mawh, phan ex ah mawh pwi mhawm ka sang nu. Grawh grawng nawh, nawh nieh mhaing ex lah blawk tix ka khaox saux tixphwan taix son ngawh kax cie nawh yuh ka mawx lie?" Kix nyiah, mai krai lao ka paox tix ku kaux, khaix an, kix tom kawie kawie lah blawk nawh heue. Yam hoit naog tixnga phwan (25) taix, cao sawk kax an tom ah nin, " Yut ha! yut ha! kawn kwe paox yuh aux diang laix mai tix, tix kaux pa keung tix pon ngawh kax tix plak heue. Pa kawn deuk tixnga phwan (25) taix an, gwieh tix tawx ka nawh lieak."

Simiang khunhawkham deeih chawk ah nin, "Cao sawk kax eue, mawh ruk kawn kwe paoxgrawm pa yuh maix diang laix mai maix tix kaux kaux lie? Paoxgrawm diang laix maix mawh pwi mawx, mawh yuh pax diang laix yuh ka mawx mai paox tix? Paw mox, paw pie paw lhen, krai aux mhong sidawng mhawm mhawm ha!" Yam an, cao sawk kax deeih krai ah nin, "Simiang khunhawkham eue, can pa khan pa kheu maix piang pheen taux nex hoit grum hoit naog ku ceu kawx, kawn cut kawn cha: nex kax tix ceu, son nex kax an, to kaux aux simie tix tan mai simie tix hwet tawx ka maix, aux tom rawk akhwang ka cao pau siviex veng cie maix ang jut ang jai, nawh tom ah nin, "Son ngawx kax cie maix caw tix pon khawngphak laksawng miex nyao, mawh kheu nan, son ngawh kax tix plak phan maix tawx ka aux, aux ploi maix hu, phan maix ang tawx, aux ang ploi maix hu" nawh mhaing aux ah lox sijai mukheu mai nawh, aux tom deuh sijai mukheu mai nawh heue. Paox grawm diang laix aux mawh cao pa pau siviex veng cie maix, mawh kheu nan, pa kawn deuk khaox saux tixnga phwan (25) taix an, caoxrhawm caoxrhi mai gwieh tix tawx ka nawh lieak". Khaix hoit krai lao cao sawk kax grawh grawng an khawm uik, rhawm keut rhawm sawn mai cuyi cie nawh, simiang khawm uik, pwi khawm uik tak tawng mai yaw krax pa yuh nawh heue.

Simiang khunhawkham deeih kok tix chawk cao pau siviex veng cie tix, kaw an kawx ang pie ang lhen, ang mox mai nawh krai lox rah lox see grawng yuh tix paoxgrawm paox pie mai cao sawk kax heue. Simiang khunhawkham tom tawx akhwang mai ah nin ka simiang tang praix, "Pa kawn caw ex tix tawx ka cao sawk kax tixnga phwan (25) taix an, pex teei tix tawx ka cao pau siviex veng cie aux, khaix hoit ciyang pex nawh, pex ghreux kaing pa yuh nawh awawx." Yaman, simiang khunhawkham tom keut ka daux rhawm tix yuh nin, "Cao sawk kax in tix kaux, mawh pwi kua rhawm kua rhi; mai kwe rhawm keut rhawm sawn, lheu khaing an, cao pa pau siviex veng cie aux pon mau khri: ( mau chun praok) yuh ka mawh kawx, nawh kan krai, kan lao plak sivoe ngai: pwi haoh pwi hun, phan aux tawx nawh yuh kaing tix ceu ceu ka daux nyiex haw aux, teu mhawm pleue." Khaix an, simiang khunhawkham tom tawx cao sawk kax deeih plut tix mawh cao pa pau siviex veng cie tix heue.

Lox chawk:

1. Son sang khan kheu priex preem piang pheen cie simiang khunhawkham mawh pa tix pa cut pa cha lie?

2. Cao sawk kax rawk maing son ngawh kax tix yuh ka mawx lie?

3. Simiang khunhawkham, tawx khawng phak laksawng ka cao sawk kax ka ceu pa tix lie?

Lawg 12

Ca Khleuk Pa Ang Kwe Kraung Vait

Dex caong gawng tix dah, kwe plix khaox tix khaox, raokhaox mai ca khleuk tom peung tix ka plix khaox an heue.

Plak ponngaix raokhaox tom hwet ka num khaox an, mai sawk tix ih plix pa kwe jhawm tie: jhawm nyawm ku bawk, yam hwet plak ponbo nawh tom hu sawk tix it ka daux tiak tix dah dah heue.

Tix singaix, bawk yam hax koek, siaox siut praix klawng, raokhaox plex tix ih plix pa teem pa kwe grang ka piang gaw khaox, mai ca khleuk kawx, jao hax praix hax klawng ang lai po: tix hu tang dah, mai ot ka kak khaox an heue. Yam an, poh tix mu sawk ti it dee sikiiet, dee situng ka dah dee yien yawk ka greem veei khaox an heue.

Raokhaox plex tix ih plix, ca khleuk ot ka piang kak khaox, poh laik it greem veei khaox heue. Yam yien yawk, bhaung pa situng sikiiet kaoh khaing plak sex mai phlu tix hwet ka daux tiak an heue. Yam hax praix klawng, yam siaox mai yam voirhawm ca khleuk, nawh kiet gauxrhawm gauxrhi: mai yaok tix kaoh sijaox, mai ah lox tix sinum khaing ku bawk heue. Yam ih raokhaox plix, ot tix vut, mawh kheu mhong nawh lox riak lox yo ca khleuk, nawh tom siyaoh ka, mai man: plix khaing daux tawm taix tix, plix an tom cot ka piang dee lhiak it poh ka greem veei khaox heue:

Yam mhong poh cot pa cien tix ceu ceu ka piang tokaux tix, nawh siyaoh, ang lai keut ang lai sawn, ang lai simi, ang lai gi, ang lai plie plak khaix, plak ngai:, mai lhat graung, nawh tom yaok tix to: khaing tan heue. Yam yaok nawh tix to: khaing tan, dee rieh dee pak gawng, kwe nhu bi: laing: tix num, nawh caw tix sivu ka nhu an, plix bi: hing: tix mu dut khaing nhu tix mai bang lia khaing gawng mai cot ka daux ma: ngiex heue. Mawh kheu kwe riang plix bi: hing: sokngiex tom phru phrat tix bleeh ku dah ku dee heue.

Bawk yam an, mawh kheu hax koek, siaox siut, yam laux lee sang: ting tix ka daux ma: ngiex, nawh mhong lox bang lia plix bi: hing: tix cot, nawh tom blah ngai: tix jhak, sokngiex tiad tix laik ka daux ngai: nawh heue. Sang: ting tom yip ngai: baox tix mai to: dee kwe rawm dung, yam bleeh nawh dex rawm dung, nawh phoh tix laik ka daux rawm dung heue.

Yam phoh sang: ting tix laik ka daux rawm dung caw yam yien yawk, yam gauxrhawm gauxrhi: rairox tix loe rawm, to kaux sang: ting tom krox bi: rairox, vait rairox tom taoh, kraung vait gwah tix lih nyum mawx nyum an heue. Rairox mawh kheu kiet saux kiet tuat, nawh tom riak yo krai lao ka phi pa kwang rawm dung ah nin, "Sang: ca nyhau, sang: seeing:, sang: brai:, maix chix map chix nunai aux yuh nin yuh pa tix lie?" Phi pa kwang rawm dung tom jhi: nawh yaox grang tokaux tix mai chawk sang: ting ah nin, "Mawh kheu grawh grawng pa tix maix chix map nunai mai chix kieh kraung vait rairox lih cot miex nyao yuh ka mawx lie?" Sang: ting deeih ah nin, " Yam laik it aux ka daux ma: ngiex, sokngiex laik ka daux ngai: aux, aux tom phoh tix laik ka daux rawm dung heue."

Phi: pa kwang rawm dung deeih kok ngiex mai chawk ah nin, "Sokngiex eue, mawh kheu grawh grawng pa tix, maix chix tiad tiex laik ka daux ngai: sang: yuh ka mawx?" Sokngiex deeih ah nin, "Phan mawx been yix ngiex, phan ang nyang hwet bawk yam, yix kawn ot ka daux plix num miex tix heue. Yam an, plix bi: hing tix mu bang lia khaing piang gawng mai cot ka piang yix, yix tom yaok tix tang tiad phru phrat tix, jao an, yix tom caw tix laik ka daux ngai: sang: ting heue." Baox deeih kok tix chawk plix bi: hing:, "Plix bi: hing eue, mawh kheu pa tix maix chix bang lia tix cot ka daux ma: ngiex mai chix kieh sokngiex tang tiad phru phrat yuh ka mawx?" Plix bi: hing: deeih ah nin, "Poh tix mu sau riang sau rao tix mai to: tix hwet tom sivu ka nhu aux, mai nhu aux dut, aux tom cot ka daux ma: ngiex heue."

Phi: pa kwang dung rawm baox chawk ka poh, "Poh eue, maix chix yuh tix sivu ka nhu bi: hing: yuh ka mawx?" Poh deeih ah nin, "Yam lhiak it aux ka greem veei khaox, raokhaox nyiak aux ka plix ih tix, aux tom siyaoh ka, au yaok tix to:, mai krox sivu ka nhu bi: taing: heue."

Phi: pa kwang dung rawm baoh kok raokhaox, "Raokhaox eue, Mawh kheu jao pa tix maix chix nyiak poh ka plix ih tix yam lhiak it nawh lie?" Raokhaox deeih ah nin, "Yam ih aux plix, mawh kheu mhong aux lox riak lox yo ca khleuk, aux siyaoh ka, aux tom man: plix khaing daux tawm taix tix, yam cot plix ka piang poh, hoit awm caw au tix nyiak nawh ka plix pleue."

Khaix hoit mhong phi: pa kwang dung rawm ka lox pawk raokhaox, nawh deeih kok ka ca khleuk mai tat lox jhawm prawng ah nin, " Ca khleuk eue, jao pa tix, maix chix riak yo mai lhat graung yuh ka mawx? Awm kwe jheeih kwe jhai maix, totiak totu tang ceu tang cat kawx kwe jheeih kwe jhai heue. Viang maix kwe ngai: kwe yhaok kawx, mawh kheu ang maix plie hawt praok sivie siveng tix, mai maix tang teei alo to kaux tix, jao sinum lox riak lox yo maix, pa ang keung pa ang khaw, pa ang mawh pa ang meh, pa lhat pa graung hwet lih tix mawh heue. Mawh kheu nan, caw tix hoe kraung vait khaing daux vait maix, mai caw tix deeih sau kraung vait cie maix ka daux vait rairox heue."

Jah tom yam an, tom hwet daux singaix, ca khleuk tom ang lai kwe kraung vait heue.

Lox chawk:

1. Singaix hax koek, raokhaox, ca khleuk mai poh khankix, yuh pa tix dee kwe plix khaox lie?

2. Ca khleuk riak yo jao pa tix lie?

3. Phi pa kwang dung rawm, tat lox jhawm prawng son ca khleuk yuh ka mawx lie?

Lawg 13

Grawng Jah Tix Yuh Cag Po

Ka daux 1900 num, cag po ang nyang kwe: am an, kwe puxaik ra kaux pa mawh Viberaik mai pux nawh Awberaik, puxke kwe ju 11 num, mai pux kwe ju 7 num heue.

Tix singaix, keeing kiex tawx ceu pa klieh ka son kiex heue. Ceu pa klieh an mawh sijia khaox mai pa vien ka maox yangyit heue. Phan ploi chix po: tix haok ka piang raoma heue.

Yam klieh kiex, yaman, phan in chix po: tix haok ka piang raoma yuh nin, son sang nie lheu po khaing in, caw tix yuh ka mawx kiex cheu tix yuh "popo." heue. Mawh kheu popo pon po mai lheu pon haok tom lhaong, pwi tom nie khaw rhawm ka heue. Kiex coh popo mai pon mau cai: son kiex heue.

1891 num Awtoliliyingtan mai Rapsatap puxaik ra kaux hoit pon yuh "Galaikda" pa chix po, Viberaik mai Awberaik ra kaux kaw, hoit pon yuh awm kiex heue. Viberaik puxaik ra kaux viex galaikda hu ka piang choek gawng heue. Yam phlu bhaung kiex bruk galaikda lih khaing piang gawng heue. Viang mawh nan; caw tix pau yam phlu bhaung heue. Khaix hoit pon bhaung, Viberaik tom bruk galaikda lih khaing gawng, galaikda mai haktiex sinax keu paox tix 3 khaox (36 gun taix) mai lih tum ka caong gawng heue. Pux aik ra kaux sidaing gauxrhawm mai teei galaikda tixvut tixvut hu ka piang gawng mai lai loh paox tix bruk heue. Galaikda hoit chix tix bruk kawx, mawh kheu kawn yaox tix pau bhaung, kiex ang nyang vhaxrhawm, mawh kheu nan, son sang pon yuh cag pa chix po, kiex baox keut tix yuh tix ceu ceu heue.

Yam an, lawli mai kraung cag tang ceu hoit kwe, puxaik ra kaux teei kraung cag pa khawrhawm kiex, mai cheu yuh tix yaox ku ceu heue. Yam an, Viberaik kwe ju 36 num, pux nawh kwe ju 32 num heue. Khaix hoit pon yuh kiex cag mhawm mhawm, kiex tom yuh cag pa chix po pa kwe pruik khawm ra plak mai sau sijia plak khaix cag heue. Khaix hoit sau kiex kraung cag khawm uik, kiex tom viex haok ka piang gawng heue. Kiex cheu tix paox cag, sijia hoit vawk, kiex deeih cox sijia tix bawk, khaix an, cag baox laux, kiex baox deeih cox tix bawk, khaix hoit mhawm cag, mawh kheu lih lhiex, mai lih bhaung ting, baox yaox tix pau bawk yam mhawm bhaung praix klawng son sang chix po cag po heue.

Yam jah Viberaik tix phat cag po, nawh gup vait tix, blux maox sijia cag mai bruk hu heue. Khaix an, cag po tom po ka daux bhaung kawie kawie, khaix hoit po ka daux bhaung, yam hwet bleeh 105 khaox tom lih tum ka piang tiex mai rheung 3 siekkan heue. Baox tix bawk, Awberaik cheu tix bruk cie tix rheung 20 siekkan, mawh kheu nan, jah tom yam an, pa jah tix yuh cag po mawh Viberaik mai Awberaik puxaik ra kaux heue.

Lox chawk:

1. Pa jah tix yuh "Galaikda" mawh pwi mawx lie?

2. Cag po pa jah tix po piang raoma, pon po lhaong miex glaong lie?

3. Pa jah tix yuh cag po, pux aik ra kaux, mawh pwi mawx lie?

Lawg 14

Pwi Mhawm Been

(1967)

Ka daux veng Moeknu, kwe nyiex cawng gau iai cie Vawng pa kwang Sara Lhong Ai Lun: ti kaux heue. Nyiex cawng gau lai an, sidaing ao min plak kwang ka kawn nyawm cawng heue. Mawh kheu nan, kawn nyawm cawng khankix, mawh pa mhawm been, pa kwe krax yungyi: ka been pa deuh ka daux nyiex cawng heue. Mai ceukaux min plakngai nyiex cawng an kiet sidaing ao min mhawm ceukaux heue.

Sara Lhong Ai Lun: yuh pawie son sang lauk pwi pa mhawm been ku num heue.

Kawn nyawm cawng tix kaux son sang mawh pwi pa mhawm been, mai son sang pon ceukaux mhawm, ang nieh yie yie heue. Son sang mawh pwi pa mhawm been, kaing: ting caw tix coca tix ka lai, caw tix hawt ka daux been mai mawh pwi pa rah rhawm rah rhi: ka daux ku ceu heue. Lheu khaing an, yam haok nyiex cawng caw tix yungyi: ka bawk yam, mai caw tix tang tawng beeh glawm kaing son to kaux cao tix heue.

Son sang lauk ka pwi pa mhawm been hoit dex sang hwet bawk yam. Mawh kheu nan, ka daux Glawg 3, pa cheung ka lai, pa pon nambat 1 mawh Sam Khun, pa pon ra kaux tix kaux mawh Nyi Tao: mai ka daux Glawg 4, pa pon nambat 1 mawh Sai Kat, ka daux num in, kix loe kaux Mawh pwi pa mhawm been, pwi khawm uik yak kix sang pon ceukaux pa mhawm been heue: Viang mawh kawx nan, Nyi Tao: tix kaux bawk tiblax, mawh kheu yaox nawh tix teem miex tix ka kaing daux nyiex, nawh tom yaox tix dhah khaix khaing bawk yam haok nyiex cawng heue. Mawh kheu nan, krax pa keut pot son nawh iak ceeix heue.

Singaix lauk kix pwi pa mhawm been hoit hwet, kawn nyawm cawng ang ax, miex keeing kawn nyawm cawng ang ax, ceep kraung pa khraox mai hwet ka nyiex cawng khu laug laug heue. Sam Khun mai Sai Kat kawx, son sang pon kiex pwi pa mhawm been, kiex yuh tix singax, khaing paox tix mai hu ka daux nyiex cawng cao cao heue.

Mawh kheu hoit tawng kawn nyawm cawng khankix grawh grawng been yungyi: Sara Lhong Ai Lun ka bawk yam, kawn nyawm cawng khawm uik khawm leeing, ka sang jah kaing mai ka ang nyang hwet 9 taix, kix grex bleeh ka nyiex cawng heue.

Bawk yam hoit hwet, cao ngawm pheen kawx, jah tix krai lox heue. Ka daux sinax kix mawh pwi pa yuh ka mawx pa sang pon pwi pa mhawm been, pwi ku kaux kiet simie tix tawng mai pau tix nghiet ku kaux heue.

Viang mawh kawx nan, Nyi Tao: tix kaux ang baox bleeh ka daux nyiex cawng, kawn nyawm cawng krax nie plie tix jhak, mai sawk nawh ang yaox heue. Son sang pon Nyi Tao: tix mawh pwi pa mhawm been, pwi plak nie ang dox keut nawh sang pon tix kaux kawx, pwi khawm uik keut Sai Kat mai Sam Khun tix kaux kaux sang pon heue.

Cao ngawm pheen tom krai lox sivoe ngai pwi hun ah nin, "Ka daux num in, awm hoit yuh ex ku num son sang lauk pwi pa mhawm been, cao pa lauk mawh Sara Lhong ex Ai Lun: heue".

Yam an, Nyi Tao: hoit bleeh ka siviex veng nyiex cawng, ka piang to kaux nawh hoit mawh glaox khawm uik, mawh kheu nan, nawh ang kan laik ka daux nyiex cawng, nawh tom briex tix sigaig ka daux siviex heue. Ot tix vut Sara Lhong Ai Lun: tom pao: pwi mhong pwi pa keung tix pon, pwi pa mhawm been nambat 1, mawh Nyi Tao: heue: . Yam mhong pwi khawm uik, pwi haoh pwi hun kiet daox deng ka heue. Grawh grawng nawh, mawh kheu lauk Sara lhong Ai Lun:, Nyi Tao: mawh pwi pa mhawm been tix kaux heue.

Mawh kheu grawh grawng jao pa tix chix ang lauk Sam Khun mai Sai Kat lie? Pa dhah khaing bawk yam haok nyiex cawng, mai ka daux bang pawie in, pa ceep kraung seeing, kraung pa ang singax hwet, pa mawh Nyi Tao: chix pon yuh ka mawx, pwi ku kaux briex tix chawk, briex tix suksiep ka paox tix heue."

Ka daux num in, Sara Lhong Ai Lun: lauk pwi pa mhawm been, yuh ka mawx kawn nyawm cawng ang ax, miex keeng nyawm cawng ang ax, ang doh rhawm doh rhi: ka tix kaux kawx heue. Yam an, Sara Lhong Ai Lun: yaok tix kaoh cung mai krai lao grawh grawng lauk tix pwi pa mhawm been, ah nin, "Jah khix num, tom sidah num, aux plie tix yaox, jhak tix yaox, mai cheuk tix yaox, kawn nyawm cawng ku kaux mai pwi pa coca tix ka lai, pa rah rhawm, pa hawt daux been mai pa tawng kaing ku ceu khawm uik. Yam plie, yam jhak, yam cheuk, aux tix yaox kix Loe kaux, ka daux ceu pa tix ang ax, ang lai kwe dee krai, dee ne ka daux ku ceu heue. Ka daux kix loe kaux plak ceu pa tix ang ax, mawh kheu hoit sidu awm paox tix khawm Loe kaux, son sang lauk aux kix tix kaux kaux, tom hwet pon ngawp in, aux ang pon tat rhawm tix mai ang pon gwieh heue. Mawh kheu nan, pon ngawp caocao aux tom hwet ka nyiex cawng mai aux tom teei tix gah sipauk tung ex rawm, ka dah dee sang laik ex nyiex cawng mai deuh ka daux rawm rawng an heue. Yam an, kawn nyawm cawng ang ax, miex keeing nyawm cawng ang ax, ang teei tix cox tawm sipauk an tix kaux kawx, phan mawh singaix tiblax Sam Khun mai Sai Kat riep tix teei tix cox tawm sipauk jao hoit mawh kiex pwi pa mhawm rhawm heue. Viang mawh kawx nan, ka daux singaix, kiex ra kaux mawh kheu ceep kraung pa khraox, pa singax mai Lhat kraung ceep tix kawm kiex ra kaux tom ang cox ang tawm sipauk an heue."

Yam an, Nyi Tao: hwet ka nyiex cawng, mawh kheu yaox nawh tix teem miex tix, yam hwet nawh nyiex cawng hoit kwe 9 taix heue. Yam yaox nawh sipauk cot ka daux rawm rawng, kheu lhat nawh kawn nyawm cawng pa iak cot ka daux rawm rawng, nawh tom phuat taix sibex phuat caong khlax tix, mai lih daux rawm rawng mai yaok khaox sipauk heue. Viang mawh kawx nan, khaox sipauk an kiet cien mai ang lai khaw riang rao nawh, nawh tom ang pon yaok heue. Mawh kheu nan, nawh tom sawk tix teei khaox tang dah mai yuh tix deuh son sang chix tix Lang tix vut tix cu ka son pwi khawm uik heue. Mawh kheu nan, ka piang tokaux nawh khawm uik hoit mawh glaox. Yam jah ex tix yuh kaing grawh grawng lauk pwi pa mhawm been, tokaux nawh ang kan laik ka daux nyiex cawng, nawh tom briex tix sigaig ka daux siviex heue.

Nyi Tao: keung tix mawh pwi mhawm been tix kaux, viang nawh ang kan laik ka daux nyiex cawng kawx, nawh mawh pwi pa kham ti gun yeung ka son pwi khawm uik heue. Mawh kheu nan, ka daux pwi ceu ex ang ax, ka son haktiex ex ang ax, pwi pa awm rhawm Nyi Tao:, caw tix kwe tom nie heue. Pwi tix kaux caw tix tang tawng beeh glawm tix. Mawh kheu nan, awm pa yuh Nyi Tao: ex yaox, caw tix gau sawn, mai priex daux rhawm tix mhawm mhawm heue. Mawh kheu nan, aux tom tauk Nyi Tao: mawh pwi pa mhawm been, ka daux singaix heue.'

Khaix hoit krai lao Sara Lhong Ai Lun grawh grawng Nyi Tao: kawn nyawm cawng mai miex keeing nyawm cawng khawm uik, doh rhawm doh rhi: mai vhaxrhawm vhaxrhi: ka pon Nyi Tao: tix mawh pwi pa mhawm been tix kaux heue.

Khaix an, cao ngawm pheen tom baox pao: pwi mhong grawng mawh Nyi Tao: pwi pa hoit lauk ex nawh mawh pwi pa mhawm been tix kaux heue. Yam an, Nyi Tao: deeih to: tix ing ka nyiex mai loh kraung ceep tix mai deeih hwet ka daux nyiex cawng heue.

Sara Lhong Ai Lun: tom tawx khawng phak laksawng mai teei tix sau maox dwa pa tiem ti deuh ngai: lai ah "PWI PA MHAWM BEEN" ka piang klip nawh heue.

Khaix an, kawn nyawm cawng ang ax, miex keeng kawn nyawm cawng ang ax, kiet gauxrhawm gauxrhi: mai dieh taix tix sinum ka daux nyiex cawng ku kaux daux pwi heue.

Lox chawk:

1. Nyiex cawng Veng Moeknu ao min ka grawh grawng ceu pa tix lie?

2. Son sang mawh pwi pa mhawm been, kaing: ting caw tix kwe grawh grawng daux krax daux blawng yuh ka mawx lie?

3. Sam Khun mai Sai Kat mawh kheu jao pa tix, kiex ra kaux ang pon pwi pa mhawm been lie?

4. Tiem grawh grawng Nyi Tao: been 5 grawng Mawx.

Lawg 15

Rhawm Pa Rah Shieang Pa Mhawm

Didix, kwe simiang khunhawkham tix kaux, ka daux veng dah dee kwang nawh, pwi pa chix teem chix coi ka piang paox tix, sang kwe been miex kaux, nawh simie tix tawng mai sawk daux krax, daux blawng, son sang pon tawx khawng phak laksawng ka pwi heue.

Hawt praok sivie siveng dee ot simiang khunhawkham, kwe krax law mawie tix nyaing, hawt praok krax an, kwe yeem khaox, yeem ox mai kiet nyawm tix jhak mai krax law mawie kwe sinax gawng heue. Plak ponbo tix bo simaox ting tix mu bang lia tix cot khaing piang gawng mai bleeh sigreung krax law mawie heue.

Ponngawp tix ngawp, cao yuh kaung: tix kaux greu law mawie hwet ka daux krax an, yam yaox nawh simaox ting ka daux krax, nawh a nin dau rhawm tix "Ka daux meung ex mawh pwi pa nieh ku kaux, si maox ting in tix mu: ang teei tix yoi ti gax tix tik tix kaux kawx, mawh pwi nieh ku kaux". Nawh haoh lox haoh maweng mai bawg ah nan heue. Khaix an, nawh tom greu law mawie via simaox ting, mawh kheu iak krax mawie caw tix sigheet tix ka guh krax, mawie cie nawh tom yaox tix mat heue.

Ang lai rheung cao law mawie tix cub greu law mawie, hwet preeng mai tang kraung hwet ka daux krax an. Yam an, kix lao lox mai jhak tix yaox praix klawng mai yaox sidaing mhawm dah dee mai bleeh dee kwe simaox ting an, mai kix ah nin ka paox tix, "Simaox ting in ot ka daux sinax krax hoit kiet rheung miex num kawx ang tawng, pwi tix kaux kawx ang teei tix tik, ang teei tix gah mai jhiet chix ot yuh ka mawh lie?" Khaix hoit ah kix nan, kix via simaox ting mai lih hu khaing tan heue. Yam an, cao law mawie khankix yaox law mawie tix lhang phang phraoh (pang praok) kix ang lai nyawm rhawm ka, viang mawh kawx nan, kix baox lih hu khaing tan heue.

Mawh kheu nan, pwi pa lai ling ing liang ka daux krax an khawm uik, son sang teei tix tik simaox ting khaing daux krax, ang kwe pwi tix kaux kawx, mai mawh pwi pa ne paox tix mai lawng ka daux krax an ku singaix heue.

Khaix hoit kwe tix khix, pwi yuh kaung: tix kaux kwe ceu pa sang liag kraung daux veng mai caw ti hu daux krax an heue. Yam an, nawh yaox simaox ting nawh doh keut ah nin, "Simaox ting in tix mu, son pwi pa lai ling ing Lang ang ax, kwe krax pa sivix mai suksak ka son pwi khawm uik." Maw kheu nan, nawh tom sau riang sau rhao tix pu plie tix tik simaox ting an khaing tan heue.

Khaix hoit pu plie nawh simaox ting an khaing praok krax, cao yuh kaung: yaox daux klawk tix klawk, khaix rhoi dee kwe simaox ting an heue. Bawk goik nawh baox yaox taug iak tix mu; ka piang diep teug an tiem tix deuh lai ah nin. "Pwi pa gah simaox ting in, mawh khawng phak laksawng son nawh heue." Yam an, cao yuh kaung: paoh tix yaox taug mai yaox mau khri: tom nieh ka daux heue. Mawh kheu rah rhawm rah rhi: cao yuh kaung: mau khri: inkix khawm uik mawh pa yaox ka daux klawk tiex, mawh kheu nan, caw tix mawh cie simiang heue. Nawh tom keut ka daux rhawm tix, mai viex mau khri: pa pon tix, hu tawx ap ka simiang khunhawkham mai krai lao grawh grawng pa hoit lih tix mawh khankix heue.

Simiang khunhawkham tom krai lox ka daux bang kum plak sivoe ngai: pwi hun ah nin, " Ka daux pex khawm uik, pwi pa mhawm rhawm, pa rah rhawm, mai pwi pa chix teem chix coi ka piang paox tix sang kwe, ang kwe lie? Mawh kheu simie aux tix tawng tox kaux, aux tom bang lia simaox ting khaing piang gawng kieh bleeh ka daux krax, greem simaox ting an, aux tom sipaung tix deuh taug mau khri: ka heue. Mawh kheu nan, yam in cao yuh kaung: tix kaux, mawh kheu kwe rhawm nawh ka son pwi khawm uik, nawh hoit pu plie tix tik simaox ting khaing ka daux krax heue. Lheu khaing an, mau khri: pa sipaung aux greem an, viang nawh yaox kawx, nawh ang mox, ang briex mai deeih hwet tix tawx ka aux, mawh kheu nan, awm hoit teem hoit coi nawh ka son pwi khawm uik yam in, ex kawx caw tix deeih teem, deeih coi, deeih tawx khawngphak laksawng ka son nawh heue." Khaix hoit krai simiang khunhawkham ah nan, nawh teei taug mau khri: mai deeih tawx ka cao yuh kaung: heue.

Lox chawk:

1. Grawh grawng simaox ting an, cao law mawie yaox krax laux yuh ka mawx lie?

2. Yam hoit pu plie cao yuh kaung: nawh yaox, ceu pa tix ka greem simaox ting an lie?

3. Yam yaox pwi simaox ting kwe sigreung krax, pwi lai ling ing tiang bawg lox mai lawng tix krax ah ka mawx lie?

4. Simiang khunhawkham tawx khawngphak laksawng ka cao yuh kaung: ka ceu pa tix lie?

Lawg 16

Bwan Son Miex Keeing

Didix kwe gawng ting tix gawng, praok gawng ting an, kwe rawm klawng tix klawng pa kok mawh Rawm Mie heue. Ka daux gawng ting an, kwe nyiex tix nyiex pa yuh braux ka lhax khaox, mai ka daux nyiex an, Tax Nap Yax Saw mex moeng mai kawn simex pa kaux Ai Ruang ot tau heue.

Tix singaix Tax Nap mai Yax Saw thong paox tix hu sawk tix ih plix khaox plix ox ka daux tiak heue. Hwet bawk yam plakbo, kiex yaok tix ing, yam ing kiex lhiex lih hawt krak, mai kiex tom taux tix ka piang liex teen tix dah heue. Yam laux kiex tix ka piang tiex teen, rawm lauh kiex ra kaux caw tix cot ka daux meeik siuing pa ot ka daux tiex teen, dom mawh dom an, siuing songrhawm songrhi: mai phlu cai: tix ka kiex, kiex tom yaox krax duk ngai: heue.

Jah singaix an, Ai Ruang caoxrhawm caoxrhi: ka miex ka keeing tix, mai sawk tix eei kiex mhawm mhawm heue. Son sang chix lai ling miex keeing nawh, Ai Ruang tom phyawk tix deuh maox tix nyaing son miex keeing tix heue. Nawh kaoh ponngawp cao cao, mai rawk bwan son miex keeing tix, khaix hoit pih nyiex, nawh hu kin rawm ka daux klawng. Khaix an, nawh tom tawx miex keeing tix ih plix khaox, plix ox, tom sak, siak pa lheu ih miex keeing nawh, lheu miex ding nawh tom tak teei tix ih heue. Yam hu sawk Ai Ruang plix khaox, plix ox, ka daux tiak ku singaix, cak tix phung hwet dex nawh heue. Hwet plak ponbo nawh baox hu kin rawm ka daux klawng an heue.

Plak ponbo, simiang khunhawkham tix kaux sawk tix jaw mai nawh yaox khaix rhoi caong cak, nawh tom hawt rhoi caong cak, mai bleeh ka klawng Rawm Mie heue. Yam hu kin Ai Ruang rawm, simiang khunhawkham yaox cak tix phung ot dex praok Ai Ruang, mai nawh teei ak viex tix mai puing cak ang krox, ak puing nawh krox Ai Ruang, mai Ai Ruang goh praok rawm klawng an heue.

Ai Ruang doh keut ka miex ka keeing tix mai rawk bwan ah nin, "Ka daux gawng ting in pwi pa koeng ka miex ka keeing mai ka aux, ang kwe tix kaux kawx. Aux mawh pwi pa kin rawm tix kaux yuh pa tix chix puing aux ka ak mai chix mox tix yuh pa tix lie? Pwi khawm uik eue, nex nham aux mawh pa ang chix ih, mai kaux hak aux mawh pa ang chix shiao, mawh kheu jao pa tix chix puing aux ka ak yuh ka mawx lie?"

Yam an, simiang khunhawkham kaoh khaing dee mox tix mai krai mawh tix simiang khunhawkham tix kaux, mai krai dee ot, dee kwe tix ka nawh ah nin, "Mawh aux pa caw tix puing maix heue". Khaix an, simiang khunhawkham tom chawk grawh grawng Ai Ruang, mai Ai Ruang deeih krai grawh grawng to kaux cao tix ka nawh ah nin, "Simiang khunhawkham eue, ceukaux aux mawh Ai Ruang, miex keeing aux mawh pwi pa duk ngai: khawm ra kaux, to kaux aux mawh pa eei kiex heue. Yam in, aux dex sang yaox tix yum, mawh kheu nan, Simiang khunhawkham eue, Um pa kraix maix ka te ak, mai pa puing maix cak, hoit krox ka aux heue. Yam in, maix jhak tix yaox, mawh grawh grawng ceu pa tix maix chix puing aux yuh nin lie? Phan lo rawm tak sang kaong: rawmmaw (rawm baw), phan lo nga sang: tak puing sang: ang mawh lie? Mawh kheu nan, kwe ceu pa lo maix ka aux ka ceu pa tix? Yamin, pa ih pa un, son miex keeing aux kwe son liak (6) ngaix khaing heue. Phan miex keeing aux ang yaox tix nyaux rawm, kiex tak yaox krax yum heue." Nawh yiem khawm krai ti lox heue.

Yam an, simiang khunhawkham doh keut doh sawn ka ceu pa yuh tix, mai ah lox sijai mukheu ka nawh yuh nin, "Son miex keeing maix khawm ra kaux aux lawk mawh cao pa eei kiex awawx." Khaix an, Ai Ruang yum pi tan, mai simiang khunhawkham tom hu krai grawh grawng kiex ra kaux ka miex keeing nawh, mai deeih tuk taix miex keeing nawh hwet ka dee yum pi Ai Ruang heue.

Yam hwet kix ka daux klawng, miex nawh teei taix tix mai nyeu tix nghiet ka piang naok kawn tix, mai kawn mhong si u: to kaux Ai Ruang, miex nawh tom ah lox sijai mukheu ah nin, "Kawn aux in, mawh pwi pa kaux sijai, mai mawh pwi pa krai lox pa rah pa see tix kaux, mawh pwi eei miex keeing tix, mai pwi pa yungyi: ka kuad song nong yu tix kaux heue. Awm moh aux to kaux tix hoit awm moh aux kawn tix, phan lox sijai mukheu in hoit awm lox ah aux deeih kieh kawn simex aux deeih kaoh im khaing cai: um in lieak. Khaix an, keeing nawh baox ah lox sijai mukheu awm an heue.

Khaix hoit ah lox sijai mukheu, Ai Ruang deeih kaoh mai deeih yaox krax pa im ju, mai miex keeing nawh kawx hoit deeih yaox krax pa rieang ngai: awm pa prim heue.

Yam an, simiang khunhawkham deeih chawk lox ka Ai Ruang ah nin, "Ai Ruang eue, yam in, aux kiet sidaing daox deng ka tete. Pwi pa hoit yum, yuh pa tix chix deeih kaoh im yuh ka mawh lie?" Khaix hoit chawk ka Ai Ruang, Ai Ruang deeih pawk lox ah nin, "Simiang khunhawkham eue, pwi pa eei miex, eei keeing tix ang ax, pwi pa yungyi: ka miex keeing tix ang ax, cao pa ang ex chix yaox ka ngai: tix pa mawh Siyiex mawh cao pa pai: heue. Phan eei miex keeing tix, yam ot ka piang haktiex mawh pa yaokyaw kawn pwi khawm uik, phan ex hoit yum kawx son ju son khwan ang ax, hoit pon tix bleeh ka daux meung raoma mai dah dee pa yien pa yawk, pa mhawm ot, pa mhawm kwe ka son ex heue.

Khaix an, Simiang khunhawkham tom ah nin, "Ai Ruang eue, maix mawh pwi pa ang phit ang lut, aux hoit phit, hoit lut ka maix tete, jah ka daux in singaix, aux khyox khaw mai krup ka maix heue."

Lox chawk:

1. Praok rawm klawng Nam Peng mawh pwi mawx pa ot ka lie?

2. Tax Nap mai Yax Saw yaox tix duk ngai; kheu grawh grawng jao pa tix lie?

3. Mawh pwi mawx pa puing Ai Rong ka ak lie?

4. Yax Saw ah lox sijai mukheu yuh ka mawx lie?

Lawg 17

Grawh Grawng Puxo Loe Kaux

Yam kaw tiex tix loi, yam kaw mawie tix bawh, yam kaw raix tix pang, yam kaw rang tix peem didix, kwe tiak ting tix dah heue. Ka daux tiak ting an kwe nyiex gox tix lhang, mai ka daux nyiex gox an, yiex kuad tix kaux kwe kawn bon 3 kaux heue. Ceukaux kawn bon nawh mawh Yex Shieang, I Rai mai Am Piang heue.

Tix singaix, yiex kuad kok kawn bon tix khawm 3 kaux hwet ka tix, mai krai sang hu sawk tix, tix kit khix ka daux tiak, mai tawm tix deuh lox ah nin "Nyeep siviex tom kaux mai paw vi lih plak praix awawx. Yam mhong lox kok pwi tix kaux kaux, paw vi paox siviex, mawh kheu ka daux tiak in kwe sivai ting tix mu heue." Khaix an, nawh tom lih hu ka daux tiak heue.

Khaix lih hu yiex kuad, ot tix vut sivai ting tix mu, hwet ka nyiex gox mai ang yaox yiex kuad ot dau nyiex, nawh tom yuh tix awm lox yiex kuad mai kok kix ah nin, "Kawn bon eue, aux pa mawh miex pex hoit deeih hwet yamin, paox siviex son aux lieak". Mai yo lox tix ah nin heue. Yam mhong kawn bon khankix ka lox kok yo ka plak praix; lox in ang mawh lox miex kix, kawn bon ting nawh Ye sang hoit tawng, mai ah nin ka sivai "Lox kok yo maix yix, ang mawh miex yix mawh kheu nan, ang chix paox maix ih siviex heue." Sivai deeih ah nin "Yam ing aux ka nyiex pwi yuh pawie hawt krax aux tom yaox tix ah lox lai jhawm klieh mai kix, ghog aux saux lox aux tom tang ka jao heue."

Kawn bon pa kaux I Rai deeih ah nin ka nawh "Phan mawh nan miex eue, tawx yix jhak tix yaox sokngai: maix yaox!" Sivai tom jhi: nawh yaox sokngai: raoh tix khawm ra plak ka daux siviex iak heue. "Miex yix tix kaux ang raoh sokngai: yuh nin, maix ang mawh miex yix, mawh kheu nan yix tom ang chix paox siviex son maix heue." Sivai deeih pawk lox ah nin ka kix, "Kawn bon eue, yam ing aux ka nyiex hawt krax, aux yaox num makram tix num aux tom plex plix makram, khaix hoit plex plix makram, mawh kheu caw aux tix giex ngai: tix sokngai: aux tom raoh heue.

Kawn bon pa kaux Am Piang deeih ah nin, Yamin, lox miex ex, mai: sokngai: hoit yaox nawh mhawm mhawm, phan mawh nan jhi: yix yaox taix maix yaox!" Khaix an sivai ting jhi: kix yaox taix tix pa kawp tiex mai pa nie lheu haok hauk heue.

Am Piang deeih ah nin "Taix in ang mawh taix miex yix aux tawng nawh." Sivai deeih pawk lox ah nin, "Yam ing aux ka nyiex aux yaox pwi yuh nyiex tix lhang, aux tom teem kix yuh nyiex mai yaox tix giex aing mawie, mai tiex glaox, taix aux tom seeing ka heue."

Mawh kheu hoit vhaxrhawm ka lox sivai ting, kix puxo loe kaux tom paox siviex nyiex gox, yam laik sivai ting ka daux nyiex gox kix yaox mawh sivai ting kix hoit kiet yaoh yee: mai to: tix lih plak khaix nyiex gox ka daux siviex iak mai to: tix haok khaox mai mox tix ka piang khaox an heue.

Sivai ting lih hu hawt khaix kix ka greem khaox mai ah nin, "Aux pa mawh miex pex kawx, simie tix haok khaox awm pex." Ye Siang deeih ah nin "Phan maix simie tix haok khaox yuh nin, ka daux nyiex gox kwe pung bee, maix teei tix kraix bee ka num khaox, maix tom chix haok khaox awm yix heue." Sivai ting nghiet lox ah Ye Siang mai deeih ing ka nyiex gox, mai teei pung bee hwet mai: kraix bee ka num khaox heue. Khaix an, nawh cheu tix haok khaox yuh ka mawh kawx ang pon haok heue.

Yam an, I Rai piawm rhawm tix mai krai nawh mhong ah nin, "Phan maix sang haok khaox awm yix yuh nin, ka daux nyiex gox kwe moe tix mak mai teei moe an, geh num khaox yuh mawx glawg mawx glawg an, maix tom chix haok heue. Sivai ting tom geh num khaox awm lox krai I Rai, nawh tom pon haok ka piang khaox heue. Yam pon haok sivai ting khaox, kix puxo loe kaux kiet lhat kiet graung mai: maong tix jhak ka raoma, mai rawk bwan ka cao raoma, son sang luat luan kix khaing krax yum heue.

Yam yaox cao raoma ka kix puxo loe kaux nawh kiet caoxrhawm caoxrhi: mai ploi pung rawm khri: pa phyawk ka maox tix nyaing, kix puxo loe kaux tom laik ngawm ka daux pung rawm khri: khaix an, pung rawm khri: tom kawie kawie haok ka piang raoma, mai bleeh dee ot cao raoma heue. Yam an, sivai ting khyox khaw tix ka cao raoma son sang luat luan tix khaing krax yum nawh cao tom ploi maox pa prim mai pung rawm tix mu son nawh, sivai ting tom laik ngawm ka daux pung rawm, pung rawm tom haok ka raoma kawie kawie, mai yam dex sang bleeh piang raoma, maox dut, sivai ting tom cot ka piang tiex, nawh tom yaox ti yum heue.

Yam an, cao raoma kok puxo loe kaux mai tawx kaing ka kix tix kaux tix ceu. "Kawn bon Ye Siang eue, maix mawh puxke ting khaing paox tix, Jah yamin maix caw tix teei kaing son "singaix" awawx. Son sang rieang, son sang hax, ku bawk ku yam, inkix mawh kaing cie maix

"Kawn bon I Rai eue, son sang rieang, mai son sang nyawm ot plak ponbo maix caw tix teei kaing ka son khix,.Jah yamin, kaing cie maix mawh khix awawx". "Kawn bon Am Piang eue, bawk tiblax caw yam laik khix mai yam faik khix, son sang deeih pon pa rieang awm nawh, maix caw tix teei kaing ka son nawh, mawh kheu nan kaing cie maix mawh simuing awawx." Khaix hoit ciak ci kaing ka son kix tix kaux hoit tix kaux, cao raoma deeih ing ka dee ot tix heue.

Lox Chawk:

1. Ka sang hu yiex kuad ka daux tiak nawh tawm lox ka kawn praix tix ah ka mawx lie?

2. Son sang luat luan khaing sivai ting kix puxo loe kaux rawk krax teem krax coi ka pwi mawx lie?

3. Cao raoma teem coi ka kix puxo loe kaux yuh ka mawx lie?

Lawg 18

Grawh Grawng Sokngai:

Sokngai: tix ceu, mawh pa daox, pa deng, pa am ex ka tete telai. Ka daux mu ceu kawn pwi, pa lheu awn, pa lheu haoh kaing, mawh sokngai: tix ceu heue. Mawh kheu nan, sokngai:, caw ti riep satix, tix khaing paox tix heue.

Sokngai: mawh diep ngai: mai siyiep hauk ngai:, pa tiep tie sivoe phan yaox pa lheu rieang sokngai: tom saux ki:, sokngai: tom yip tix dom mawh dom an heue. Son ang phawng tiex phawng tug, sibroe ku ceu laix ka daux sokngai: mawh siyiep ngai: pa tieptie tix deuh heue. Phan ceu in kix khawm uik laik ka daux sokngai: son sang grai, son sang lhi mawh siyiep ngai:pa yip pa bla tix heue.

Sokngai: mawh pa lheu haoh kaing: ku singaix mawh kheu nan, caw tix it tom sak mai laux sokngai: tix heue. Yam khoek ngai: baoh tix rawm pa singax, rawm pa mhawm caw tix lo ku bawk ku yam heue. Son sang kwe riang rhao sokngai: caw tix ih nex kax, taux lhax pa klai:, mai: plix khaox plix ox pa lheung, pa raoh ku singaix ceu in kix mawh pa tawx riang rhao son sokngai: ex heue.

Bawk tiblax jhawm saux chix laik ka daux sokngai: ex yam an, ang pon tix teei taix tix pupi:, tuk taik, caw tix yuh satix tix heue. phan pupi tuk taik chix lhi mawh jhawm saux mai: chix laux yuh sokngai: mai: viak pa kwe daux tawm taix chix laik ka daux ngai: ex heue.

Phan hoit khoek taix tix tak yaox tix giex ngai: tix mai: siyuh awt ngai: tix pheen phan pwi shiao tom hun chix lhi mawh jhawm saux ngai: ku ceu, mai: jhawm saux ngai: chix haok paox tix heue.

Yam phat lai ang pon kiex dex mai: ngai: tix caw kiex singai khaing ngai: tix (14) gun heue. Son sang ang veei pang poe, ex caw tix tie ka lai, caw tix yuh satix tix yam kwe jhawm saux ngai: tix ceu ceu, phan hoit saux meue khaix phat tix lai caw tix plie dee singai: tix dah dah mai: caw ti kiex ngai: tix laux tix vut vut, khaix an yam phat lai ang pom phat tom rheung heue. Yam kwe jhawm saux ngai: tix ceu ceu, phan phat lai chix siyoing ngai: mai: chix yum yuh siniak ngai: heue. Mawh kheu nan phan tix ceu ceu, caw tix krox tix mat tix saux mai: yam pupi ngai:ang ax, yam kux ngai: ang ax, caw tix hu jhi: ka cao kaing: sidah ka plak cao pai: ngai: mai caw tix pai: dom mawx dom an heue.

Lox chawk:

1. Caw tix laux sokngai: tix bawk yam mawx lie?

2. Son sang rieng sokngai: caw tix ih taux lhax ceu pa tix lie?

3. Yam phat lai caw tix phat lai yuh ka mawx lie?

Lawg 19

Jhawm Kab Kaoh Khaing Singian Rang

(Pa sitoe khaing Glawg 3, Lawg 14)

Yam jah tiex yuh nin tix loi Mawh ruik lung kix cao tawx koi; Yam jah mawie yuh nin tix boix, Mawh toi paing kix cao tawx nghox.

Yam khrawm pwi kawn deem kawn dawx, Sigrit hoit sawk tix kwe pux o; Sawk pux o tix tom Yaong Lhaik,

Yam khrawm pwi kawn krawx kawn kuan, Sido sawk tix kwe pux aik; Sawk pux aik tix tom Yaong Laong.

Yam jah khaox tix pang dix eue, Sidux vaig ex ox tix pang; Ang savaig sax tawm ra rang, Tawm savaig ra rang bieh preeih;

Yam jah mhang yuh nin tix kuah, Sigang keut ex daux tix mu; Ang sigang sax kwe ra mu, Kwe sigang ra mu brum praix.

Pih pai pwi pot kun kla niah, Kun kla niah kix cao rawn jieh; Krai lao pwi pot tax kla reem, Tax kla eem ki cao guah ru.

Yam jah tiex yuh nin tix loi, Kawn pwi kix hoit lheet yaung daw;

Sim uing ting hoit cot khaing ma, Lawk nawh cot piang rang kwe giah; Mawh pwi lieh ka tix ang laik, Hoit daox pwi mang an siveng.

Kup pwi mhaing yaong rung teem kaw, Mawh yaong rung cao rit ca law; Pwi tom tok rhit nyaux siyawng, Teei lawm gawn tix si uing klai, pwi tom pat pot man caong dieh.

Jam jah mawie tix boix dix eue, Kawn pwi kix kawn aw yaung dux, Sivai kix hoit pha daux meung. Mawh pwi lieh ka tix ang lawm, Hoit gaing pwi mang an sivua; Pwi tom mhaing Sai Saw kaw praix, Mawh Sai Saw kix cao kaw meung.

Pwi tom yuh bawng haok Siyiex, Teei lhax lai tix sivai preeih, Pwi tom lieh sim uing caong ma.

Singian in singian mhawm kraix, Ku ngek ex viang ot ku awng, ang ex nyang doh max singang. Ex kawn mu paox tix yaung daix.

Singaix ex. mhawm sawm ex in, Ku gawng ex viang ot ku kaux, Ang ex doh yang ang sigah, Ex kawn kraix paox tix yaung dum.

Yam tuih ruik kix singian rang, Miex phru phrat ex yaung to tang; Yam dig sang: kix simaox dix, Miex phru prang ex yaung dong nex.

Yam tawx pwi ba mawie kaung klak (chi), Mawh rang raix cao reek sigu; Yawm taw pwi ba mawie Yaong Leen, Mawh miex keeing cao gu sidax.

Tok kix ten tix dix muih eue, Tok kix ten tix sidax lai, Rian kix nyawng tix dix Siam eue, Rian kix nyawng tix sidax kaong:.

Lawg 20

Klang Plawh Pa Kwe Pingnya Cuyi

Didix, Ka daux tiak tix dah, sim klang plawh pa kwe pingnya cuyi kwe tix mu heue.

Can pa mawh totiak totu khankix, phan simax simaing thung thiang phit paox tix, kix hwet ka klang plawh pa kwe pingnya cuyi an mai nghiet lox jhawm prawng nawh heue.

Tix singaix, sang: mai raokhaox thung thiang paox tix, sang: tom ah nin, "Mawh kheu ting to kaux aux mai kwe riang kwe rao aux, aux tom pon raik khaox mai pon bluh num khaox ting heue."

Khaix an, raokhaox deeih ah nin,"khaox lhaong miex ding kawx, aux pon haok, pa iak kaux mai pa chaong kaux, ceu pa tix ang ax lheu kwe bwan son khaing pa ting kaux mai pa kwe nang heue."

Khai hoit thung thiang kiex paox tix, kiex khawm ra tom lih hu ka sim klang plawh son sang kieh nawh prawng ca ka sinax kiex heue.

Yam hwet kiex ka klang plawh, kiex krai lao grawh grawng thung thiang kiex paox tix mai chawk yuh nin, "Klang plawh eue, yiex ra mu mawh mawx pa lheu ting ceu ka daux sinax yiex lie?"

Praok dee ot klang plawh kwe khaox tix khaox, mai kwe rawm klawng tix klawng, khaix an klang plawh tom nhie kiex Lang rawm klawng mai ah nin, "Toi rawm klawng kwe khaox tix khaox, pax khawm ra mu hu plex plix khaox an hwet awawx."

Sang: tom deeih chawk lox ka klang plawh ah nin, "Khaox an tix khaox mai plix khaox an siang mai grawh grawng thung thiang yiex paox tix yuh ka mawx?" Klang plawh deeih pawk lox ah nin, " Aux nhie pax hu, pax caw tix hu, grawh grawng thung thiang pax ka paox tix, pax tak sang tawng nawh khaix heue."

Khaix an, sang: mai raokhaox thong paox tix hu dee ah klang plawh, raokhaox mawh pa ang sax tang rawm tix bawk kawx, mai rawm klawng an raux lie, thaw lie nawh ang tawng nawh tom ang pon tang heue.

Mai sang: ah nin,"Pa ting riang mai pa ting kaux kwe bwan son ang kwe bwan son, jah yam in maix hoit tawng ang mawh lie? Mawh kheu nan, maix haok brug piang blawk aux awawx". Khaix hoit ah sang: nan, nawh tom viex raokhaox tang rawm klawng heue.

Khaox pa kwe toi rawm klawng an, kiet ting, kiet lhaong mai plix plix ka rao tix, yaman, son sang plex plix mai son sang haok khaox sang: ang lai doh keut ka heue. Yaman, raokhaox deeih ah nin "Paox grawm sang: eue, tokaux maix ting kawx ang kwe bwan son ang mawh lie? Maix jhak aux awawx, mawh kheu iak kaux aux mai: chaong kaux aux, aux sang haok khaox mai plex plix hwet awawx." Khaix hoit plex plix, kiex deeih ing plak khaix tix heue.

Yam deeih hwet kiex ka klang plawh kiex ah nin, "Pa kwe pinya cuyi eue, plix khaox pa lo maix hoit viex hwet heue. Mawh kheu nan, grawh grawng thung thiang yiex ka paox tix prawng ca ka son yiex yam in lieak." Klang plawh deeih ah nin "Grawh grawng pax mawh pax pa deeih prawng ca ka son to kaux tix heue." Yam an, sang: mai raokhaox kiet daox deng ka lox ah klang plawh, mai kiex deeih chawk ah nin, "Yiex chix sang deeih prawng ca son to kaux cao tix yuh ka mawx?"

Khaix an, klang plawh sidiex gau kiex ah nin, "Phan ang mawh sang: maix kawx ang pon Lang rawm klawng, phan ang mawh raokhaox son sang haok plex plix maix kawx ang chix haok, mawh kheu nan, totiak totu ku ceu tang kwe bwan son mai tang kwe dee shiao tix heue. Yam in, tix ceu lai tix ceu phan ang chix teem chix coi ka paox tix ang khaw daux krax daux blawng tix. Phan thung thiang ka paox tix ]keeng jheeng mawh ceu pa simax simaing ka paox tix, mawh kheu nan, phan pex ih rhawm rhi: khri: mau paox tix, khaw caw ka paox tix, pex tak pon peh pon yuh ku ceu heue.

Lox chawk:

1. Sang: yaw tokaux cao tix yuh ka mawx lie?

2. Raokhaox yaw tokaux cao tix yuh ka mawx lie?

3. Klang plawh pa kwe pingnya cuyi sidiex gau sang: mai raokhaox yuh ka mawx lie?

Lawg 21

Grawh Grawng Saux Vait Long

Phan ex caw jhawm saux vait long tix vut tix vut lih hu tiak mai saux ki: vait, tiblax chix lih tix mawh jhawm saux som tokaux mu ceu heue.

Saux vait nham, saux vait saki:, saux vait seeing khankix chix kieh kawn pwi yum heue. Phan viak jhawm saux hoit pon tix laik ka daux vait ex, ex tom pon jhawm saux vait long heue. Mawh kheu nan, aing, pa seeing mai pa ang singax, rawmmaw (rawm baw), rawm dung, rawm nhawng, rawm rawng, rawm klawng pa dex mai: nyiex aing:, taux lhax pa ang mhawm mai priex greem pa si oe cuh, pa si um, pa tum roi, pa reem roi ka piang khawm uik, viak pa ang mhawm mai viak jhawm saux kwe ka tom nie heue.

Phan caw tix nyaux rawm pa ang mhawm, pa ang singax mai yam ih priex preem ang ax, taix pa ang singax ang ax, viak tom laik ka daux tokaux mu ceu ex, ex tom pon jhawm saux vait long heue.

Aing, pa seeing, priex preem pa ang lai mhawm, mai pa cuh pa sium khankix mawh dee kaoh roi khaing heue. Roi mawh pa viex jhawm saux vait hwet ka piang priex greem, pa ih pa un ex tom chix pon jhawm saux ka heue. Mawh kheu nan, son ang ex pon jhawm saux vait, dee ot dee kwe ex ang ax, mai yam ih priex greem ang ax, caw tix riep satix tix tete heue.

Rawm pa ang mhawm, pa ang singax, pa ang braong ang pon tix nyaux. Viang mawh pa ih pa un, pa tum roi, pa reem roi ka piang khawm uik ang pon tix ih, yam kaoh khaing nyiex aing ang ax, mai ka sang ih priex greem ang ax, caw tix khoek taix tix singax Jing lang heue.

Bawk yam mawx ang ax, nghim taix nghim caong caw tix kip jheeng jheeng, mawh kheu nan, dee ot dee kwe ex phan ex chix vien, chix khre, chix yuh satix tix, ka daux krax daux blawng ku ceu ex tom ang chix pon jhawm saux mai chix luat luan khaing jhawm saux vait ka son tokaux mu ceu tix ku kaux daux pwi heue.

Lox chawk:

1. Jhawm saux vait long chix pon khaing ceu pa tix lie?

2. Son sang ang pon jhawm saux vait long, caw tix riep tix yuh ka mawx lie?

3. Roi mawh pa kaoh khaing dee mawx lie?

4. Son sang ang pon jhawm saux caw tix nyaux rawm pa yuh ka mawx lie?

Lawg 22

Caomi Pa Ting Rhawm

Didix, ka daux yaong tix yaong kwe pwi pa coh khix tix kaux heue. Nawh hu daux tiak ku singaix, mai kit khix heue. Ku ngawp ku singaix, nawh hu coh khix daux veng heue.

Tix singaix, cao coh khix an klawm khix mai: viex hu coh ka daux lax, daux veng, mawh kheu iak krax, sikhiep krax mai: khu pwi pa lai ling daux krax, nawh tom yo lox tix mai: ah nin, "Gwieh krax ka son aux ceeix lieak, gwieh krax ka son aux ceeix lieak."

Yam mhong pwi lox cao coh Rhix an pwi khawm uik gwieh krax son nawh kawx, caomi ting tix kaux mawh kheu ting rhawm ka kwe singao tix, nawh tom ang nghiet lox cao coh khix an heue. Yaman, khix viex nawh hu vak ka sibex cao mi ting mai: griah yuh sibex ting jum cie nawh heue.

Yam yaox caomi ting sibex tix griah, nawh kiet songrhawm songrhi: ka cao coh khix an heue. Khaix an, caomi ting giex pwi pa kit tix coh khix mai viex nawh hu ka cao prawng see, yam bleeh kiex ka cao prawng see caomi ting ah nin, "Pwi kit tix coh khix in, hoit kieh sibex pa ting jum cie aux griah heue. Mawh kheu nan, awm kwe daux krax, daux blawng, tawx kra ciyang ka nawh lieak." Khaix an, cao prawng see tom chawk pwi kit khix ah nin, " Maix chix kieh sibex pa ting jum, pa ting ngawh cie caomi ting griah yuh ka mawx?" Viang mawh kawx nan, pwi coh khix angnye angnyux ka lox cao prawng see. Khaix an, baox chawk yuh ka mawx kawx, ang pawk lox tix gum kawx heue. Maw kheu nan cao prawng see tom songrhawm songrhi: mai: ah nin ka caomi ting "Pwi pa ang chix sikah pa daox pa aw, maix chix kok hwet plak sivoe ngai: aux yuh ka mawx tie?" Yaman, caomi ting deeih ah nin, "Pwi kit tix coh khix in, chix sikah tete, yam sikah nawh aux hoit mhong ka yhaok tix mhawm mhawm heue." Cao prawng see deeih chawk ah nin, "Yam mhong maix lox pwi coh khix in ka yhaok tix, mawh ah nawh lox pa tix?" Caomi ting deeih krai lox pa mhong nawh ka yhaok tix ah nin, "Gwieh krax ka son aux ceeix lieak, gwieh krax ka son aux ceeix lieak." Khaix an, cao prawng see tom tat lox jhawm prawng ka son kiex ra kaux yuh nin, "Dee phit dee lut nawh ang kwe, mawh maix pa ang gawieh krax ka son nawh, sibex maix tom yaox tix griah heue. Mawh kheu nan, pwi pa kit tix coh khix in tix kaux ang phit ang lut, mawh maix pa phit pa lut daux krax daux blawng cie tix heue".

Lox chawk.

1. Pwi pa kit tix coh khix yo lox tix ka daux lax ah ka mawx lie?

2. Caomi ting songrhawm songrhi: grawh grawng jao pa tix lie?

3. Cao prawng see tat lox jhawm prawng ka son kiex ra kaux ah ka mawx lie?

Lawg 23

Krax Grum Rhawm Mawh Riang Rhao

(Ai Sin Lat - Kru Naing Vax - 361)

Didix, kwe nong tix nong mai kwe rawm klawng tix klawng heue. Dex praok rawm klawng an kwe totiak loe mu loe ceu mai ih rhawmrhi khri: mau paox tix mai ot tau heue. Can totiak ankix mawh cak, sim gawx khaox mai reeh heue.

Ka daux nong an, kwe tax cao jaw tix kaux sawk tix puing sim, puing Iai:, mai sawk tix taong maox, taong sawk ka daux krax hu totiak totu heue. Mawh kheu kiet simie tax cao jaw tix nyaux rawm, nawh hu nyaux rawm daux klawng, dex praok rawm klawng an, tax cao jaw yaox rhoi caong cak mai nawh kiet gauxrhawm ka heue. Pa keut nawh daux rawm tix, phan nawh taong maox sawk ka daux krax hu cak, nawh teu pon tix ih nex cak tete, mawh kheu nan, nawh taong tix deuh maox sawk ka daux krax hu cak, mai deeih ing ka nyiex tix heue.

Khaix hoit ing tax cao jaw, cak, sim gawx khaox mai reeh khankix hu sawk tix nyaux rawm daux klawng, yaman, pa mawh cak krix ka maox taong tax cao jaw heue. Yam an totiak loe mu loe ceu ih rhawm rhi: khri: mau paox tix, ang tik ang gram paox tix, mai sawk daux krax son sang luat luan cak khaing maox taong tax cao jaw heue. Khaix an, kix tom kieh sim gawx khaox mawh cao pau krax, reeh mawh cao pa kham tix kiiet ka maox taong pa krix cak heue.

Tax cao jaw hu jhak maox sawk taong tix, yam hu nawh daux krax, sim gawx khaox teei preeik tix siviet ngai: tax cao jaw, tax cao jaw keut mawh phi: mai baox hu sivoe: ceeix, sim an baox teei preeik tix siviet ngai: nawh, nawh kiet daox deng mai deeih ing ka nyiex tix heue. Khaix hoit ing tax cao jaw, sim gawx khaox hu chawk reeh, "Hoit pon kiiet maix maox sawk dut lie?" Reeh deeih pawk lox ah nin, "Paox grawm eue, ang nyang dut uik, maox kwe loe nyaing, hoit dut tix nyaing, kawn cha ra nyaing. Maix yuh bwan son baox deeih pau krax hwet tax cao jaw lieak ha!" Sim gawx khaox kawx baox deeih hu pau krax heue.

Khaix an, tix singaix tax cao jaw baox deeih hu jhak maox sawk taong tix, mai yam bleeh nawh daux krax sim gawx khaox baox siviet ngai: nawh ka preeik tix, mai tax cao jaw baox keut mawh pa yuh phi: tix ceu ceu, nawh tom deeih ing taux tix ka daux nyiex heue.

Sim gawx khaox baox deeih hu chawk reeh "Ang maix nyang hoit kiiet maox dut lie?" Reeh deeih pawk lox ah nin, "Ang nyang dut uik, kawn deuk tix nyaing khaing." Mawh kheu kiet tauk mao reeh leeing ngaix leeing sawm, nawh ang lai kwe nang rhao mai nawh laux lee tix heue.

Yam kawn kum:kawng mai chawk cheng kix paox tix, tax cao jaw hwet, mai kix siyaoh ka, mai cak sau riang tix rut maox, maox tom dut, cak tom yaok tix to:, sim gawx khaox kawx yaok tix po: heue. Viang mawh nan, reeh ang pon to: cie tix, tax cao jaw tom sut tix sau reeh daux bau kawg tix heue.

Cak yaox tax cao jaw hoit sut paoxgrawm nawh reeh, nawh ang lai nyawm rhawm mai simie tix taox reeh heue. Mawh kheu nan, cak yuh tix saux caong mai glaw nyaw tix hu plak sivoe ngai: tax cao jaw, tax cao jaw keut tix sang giex im cak, mai hawt pheet cak heue. Tax cao jaw teei bau sau tix reeh, mai vak ka kak khaox mai hawt pheet cak, cak tom yeut tix chawk mai phoh phoh tix hu, tom dex sang krup sang krup tax cao jaw ka cak heue. Yam hoit bleeh singai ceeix, cak tom sau riang tix to: mai deeih hwet ka dee ot paoxgrawm nawh reeh, mai nawh teei rung tix vak ka bau pa deuh tax cao jaw, mai viex reeh to: khaing tan, khaix an, reeh tom pon tix klawt heue.

Tax cao jaw hu jhak bau kawg tix ka kak khaox, ang lai yaox bau mai reeh pa hoit sut nawh, mai nawh lauxrhawm khawm deeih ing tix ka nyiex heue.

Pa mawh totiak loe ceu an, mawh kheu chix teem chix coi kix paox tix khaing daux tawm taix pwi koeng, kix kwe riang kwe rhao mai yaox ti gauxrhawm nyawm ot tau ku jheeng jheeng heue.

Lox chawk:

1. Ka daux nong ting, mawh totiak ceu pa tix pa ot ka lie?

2. Son sang luat luan cak khaing maox taong taxcao jaw, kix yuh ka mawx lie?

3. Sim gawx khaox tieptie krax hwet tax cao jaw yuh ka mawx lie?

4. Son sang luat luan reeh khaing tawm taix tax cao jaw, cak teem coi nawh yuh ka mawx lie?

Lawg 24

Yex Nang Mai Kawn Hoi

Ka daux yaong Na Vi, kwe kawn nyawm bon tix kaux, ceukaux nawh mawh Yex Nang heue.

Yex Nang mawh kawn nyawm cawng tix kaux, nawh gau lai, ka nyiex cawng cie Vawng, daux yaong Na Vi, mai gau daux Glawg 4 heue. Tokaux nawh kwe rhawm tix sang hu haok nyiex cawng kawx, hwet bawk yam phat lai, nawh sidaing nieh phat lai tete heue. Mawh kheu nan, ka daux Glawg 4 tokaux nawh, mawh pwi pa beux, pa ang rheung ka lai, Sarama tom lheu ah, lheu sidiex, nawh khaing paox tix, tix vut tix vut heue.

Tix singaix, Sarama tom tawx lai tix phuk mai nhie kawn nyawm cawng khawm uik phat hwet pa sax heue. Pwi mawx pon phat, pon ah lai mhawm mhawm, sang tawx laksawng pa mawh lai ce tiem 12 phuk mai gawng: tiem 6 gawng: heue.

Mawh kheu nan, kawn nyawm cawng daux Glawg 4 khawm uik, kiet gauxrhawm gauxrhi: tete telai heue. "Khawngphak laksawng pa sang tawx Sarama yuh ka mawx ang ax, caw yuh tom pon nawh ha! Pwi ku kaux viang ang krai lih ka jheeih ka jhai tix kawx, kix khawm uik hoit briex bak tix deuh ka daux rhawm tix ku kaux heue. Viang mawh Yex Nang kawx hoit bak tix deuh awm kix heue.

Yex Nang kiet simie tix pon, tix cie khawngphak laksawng an heue. Mawh kheu nan, nawh tom tat rhawm rhi: tix, son sang pon phat lai, mai son sang pon lai glip ngai: heue.

Ka daux singaix an, plak ponbo yam bleeh nawh ka nyiex, nawh hu heem rawm dom mawx dom an, khaix an, nawh khre tix sawm caocao heue. Khaix hoit sawm Yex Nang, nawh tom lih hu plak khaix nyiex, mai phat lai dex die (vie) sipeem heue. Mang hoit phat lai 10 bawk 15 bawk kawx, nawh ang nyang pon glip ngai:, bawk goik nawh kiet sidaing lauxrhawm lauxrhi: ka tete heue. Mawh kheu nan, nawh kiet sidaing voirhawm voirhi: mai simi tix jhak ka die sipeem an heue.

Yam simi, yam jhak, yam plie nawh die (vie) sipeem, nawh yaox hoi pa iak tix mu, haok die sipeem heue. Hoi iak an, sidaing nhim hu tete, mawh kheu nan, Yex Nang tom keut daux rhawm tix yuh nin, "Hoi iak in tix mu son sang pon haok, pon bleeh nawh ka piang die sipeem ang tau tix yie yie." vang mawh kawx nan, bawk goik hoi iak, hoit pon haok mai pon bleeh ka piang die sipeem heue.

Yam yaox Yex Nang hoi iak an, nawh kiet sidaing khaw rhawm mai nyawmrhawm nyawmrhi: ka tete heue. Nawh tom ah nin,"Phan aux coca, viex rhawmrhi:, mai ang laux ang lee tix awm hoi iak in yuh nin, yuh ka mawx ang ax, aux kawx vien tix pon awm hoi in heue" Khaix an, Yex Nang baox viex rhawm rhi: mai coca tix, baox phat lai tix bawk heue.

Viang praix hoit faik kawx, son sang phat lai, nawh ang nyang laux lee tix, khaix hoit faik praix nawh tom laik ka daux nyiex mai baox deeih phat lai heue. Yam hoit bleeh g taix, nawh hoit pon phat lai ceeix ceeix cung cung, mai nawh kiet gauxrhawm ka, khaix an nawh tom hu it ka daux lawg heue.

Bawk yam rieang praix, nawh kaoh khaing dee it tix mai phat lai dom mawx dom an heue. Ka sang hu nyiex cawng nawh hoit pon phat lai glip ngai: mhawm mhawm, mai ang phit, ang lut, ang tuih tix gum, tix ngai: kawx heue.

Yam hwet bleeh 9 taix, nawh tom hu nyiex cawng, mai bawk yam hoit haok pwi nyiex cawng, Sarama tom kok kawn nyawm cawng hwet plak sivoe ngai: tix, kaux mawx kaux an, mai nhie kix ah lai heue. Kawn nyawm cawng ku kaux hoit pon ah lai khawm uik kawx, bawk tiblax mawh kheu kawn piawm kix ngai: Iai, tix ngai: ra ngai: Sarama kawn yaox tix joh jhan son kix heue.

Bawk goik; hoit hwet bawk yam cie Yex Nang heue. Yam an, kawn nyawm cawng khawm uik khawm leeing thong paox tix nyiah ka nawh. Kawn nyawm cawng khawm uik khawm leeing keut Yex Nang ang pon ah awm kix heue.

Viang mawh kawx nan, Yex Nang ang ah tit tix ka kix, nawh tom yaok tix kaoh khaing dee ngawm tix, mai hu plak sivoe ngai: Sarama heue. Khaix an, nawh tom ah lai glip ngai: tix, mai ang phit, ang lut, ang tuih tix gum, tix ngai: kawx heue. Sarama kawx hoit daox deng ka. Vang mawh daux lawg kix, kawn nyawm cawng khawm uik khawm leeing, hoit kiet sidaing daox deng, kiet gauxrhawm gauxrhi mai yaw ka nawh heue.

Sarama tom chawk kawn nyawm cawng khawm uik ah nin, "Ka daux singaix in, pwi pa pon ah lai glip ngai: tix, mawh mawx pa cheung khaing paox tix lie?" Kawn nyawm cawng deeih pawk lox ah, mawh Yex Nang pa cheung khaing paox tix heue.

Khaix an, Sarama tom nhie Yex Nang krai kawn nyawm cawng khawm uik khawm leeing mhong son sang tawng kix grawh grawng phat nawh lai heue.

Son sang tawng kawn nyawm cawng khawm uik khawm leeing, Yex Nang tom krai lao teei tix pingnya ka grawng pon haok pon bleeh hoi iak tix mu ka piang die sipeem heue.

Mawh kheu nan, ka daux singaix an, daux lawg kix, pa cheung khaing paox tix mai pa pon khawngphak laksawng pa tawx Sarama mawh Yex Nang tix kaux khaing heue.

Lox chawk:

1.Yex Nang yuh tix pon phat lai glip ngai: son pa tix lie?

2. Yex Nang viex rhawm tix phat lai kheu yaox nawh ceu pa tix lie?

3. Ka daux Glawg 4, mawh mawx pa pon khawng phak laksawng pa tawx Sarama lie?

Lawg 25

Grawh Grawng Haktiex Ot Kawn Pwi

Dee ot kawn pwi ka piang haktiex, kwe gawng lua ting mai pak rawm ting ka heue. Gawng lua ting kok mawh "Teug" pak rawm ting tom kok mawh "Rawm Sigrit Sigra:" heue.

Ka piang haktiex kwe teug ting aliah teug heue. Teug Ashax, Teug Uyawpax, Teug Afarikax, Teug Amerikax plak laong, Teug Amerikax plak sex, Teug Awsathreliax, mai Teug Antatikax heue.

Teug Ashax, Teug Uyawpax mai Teug Amerikax plak laong khankix, kwe ka haktiex plak laong heue. Teug Awsathreliax, Teug Antatikax kwe ka haktiex plak sex heue.

Teug Afarikax mai Teug Amerikax plak sex tix baux kwe haktiex plak laong, tix baux kwe haktiex plak sex heue. Teug Antatikax kwe dee kiet sikiiet, rawm sidap kheem ka si jheeng, kawn pwi tom ang pon ot ka ku jheeng jheeng heue. Rawm sigrit sigra: khankix mawh, Rawm sigrit sigra: Atek, Rawm sigrit sigra: Attalantek, Rawm sigrit sigra: Phasifek, mai Rawm sigrit sigra: Indiax, khawm uik kwe pon dah heue.

Haktiex Ashax mai haktiex Uyawpax kheu kiet vieh haktiex mai gawng lua lang kleuk paox tix, tom gwieh kwe ra Teug heue. Plak lih singaix kok mawh Teug Ashax mai plak klip singaix kok mawh Teug Uyawpax heue. Plak laong Teug Ashax kwe rawm sigrit sigra: Atek, plak lih singaix kwe rawm sigrit sigra: Phasifek, plak sex kwe rawm sigrit sigra: Indiax heue.

Haktiex dee ot ex Vax kwe ka daux Teug Ashax, mai kwe ka sinax gawng ting loe mu pa kok mawh Indonisia heue.

Lox chawk:

1. Ka piang haktiex, kwe Teug ting miex teug lie? Tiem ceukaux kix awawx.

2. Teug Ashax kwe plak mawx lie?

3. Ceukaux rawm sigrit sigra: pa kwe plak sex Teug Ashax mawh pa tix lie?

4. Teug dee ot ex caw tix mawh teug pa tix lie?

5. Haktiex ot ex kwe sinax gawng ting miex mu lie?

Lawg 26

Grawh Grawng Praix Klawng

Bawk yam rung, bawk yam raux mai bawk yam kwat khankix, hax koek, lih lhiex, phlu bhaung, sikiiet praix mai yam loh bawk yam tix, tom kok mawh "Praix klawng" heue.

Haktiex son sang pon cwang moing dee ot tix, rheeng tix singaix (a) 24 taix heue. Haktiex son sang pon cwang ka singaix, rheeng tix num (a) 365 singaix mai 6 taix heue. Mawh kheu nan, khix num been pa yuh pwi ka piang haktiex khawm bee, 4 num tix bawk, ka daux khix grawn (khix 2), baox ghaok 1 ngaix, mawh kheu nan, ka daux khix grawn kwe 29 singaix heue. Mawh kheu haktiex cwang ka singaix, praix klawng tom lih tix kwe ponngaix, ponbo heue.

Yam bleeh Singaix see piang kaing: ex, koek kiet hax, viang mawh nan, yam jee singaix tom hwet plakbo koek deeih awn hu heue. Awm an, ka daux tix num, yam hax koek pon ngaix mawh bawk yam rung praix, yam awn koek plakbo mawh bawk yam kwat heue.

Bawk yam rung mawh ka daux khix Nai (khix 4), khix Jhai (khix 5), khix mu (khix 6), mai pangpoe ex kawx ngaing heue. Bawk yam kwat mawh khix gla (khix 12), khix glim (khix 1), pangpoe ex lang hu plak laong heue.

Ka piang haktiex praix klawng kaing: ting, kwe ra ceu khaing. (1) Bawk yam rung, (2) Bawk yam kwat heue. Viang mawh nan, haktiex dee ot ex yamin, kwe bawk yam raux, bawk yam rung mai bawk yam kwat heue. Phan sang tawng ka grawh grawng praix klawng, yie jhi ngie grawng koek praix mai grawng lhiex prai khaing heue. Koek praix sang ah ka si aox bhaung pa kwe vungviang ex. Son sang tawng ex jhawm si aox bhaung miex ding, ex chix tiak ka kraung tiak pa kok mawh Tamomita (Thermometer) heue.

Tamomita (Thermometer)

Pa pon tiak ex jhawm si aox, shiao ka kraung tiak bhaung Farinhaik (Fahrenheit) mai Sentigrek (Centigrade) heue. Ka daux 24 taix, bhaung si aox pa lhaong mai bhaung si aox pa tiam, chix tix tiak ka kraung tiak bhaung Farinhaik (Fahrenheit) mai Sentigrek (Centigrade) heue.

Kraung Pa Tiak Rawm Lhiex

Mhai digari (degree) pa pon lok yuh rawm, een mawh mhai rawm lok, mhai digari pa pon sidap yuh rawm, een mawh mhai rawm sidap heue. Ka daux Farinhaik mhai rawm lok kwe 212 digari, mhai rawm sidap kwe 32 digari heue. Ka daux Sentigrek mhai rawm lok kwe 100 digari, mhai rawm sidap kwe 0 (wax) digari heue.

Yam Rung

Bawk yam rung, mawh khix Gre, khix Nai, khix Jhai mai khix Mu heue.

Yam Raux

Bawk yam raux, mawh khix Pai, khix Sao, khix Glah mai khix Pe heue.

Yam Kwat

Bawk yam kwat, mawh khix Taing, khix Glah, khix Glim mai khix Grawn heue.

Lox chawk:

1. Praix klawng, mawh ceu pa tix lie? 2. Son sang pon cwang haktiex moing dee ot tix, rheung miex ngaix lig?

3. Koek kiet hax bawk yam mawx lie?

4. Koek praix sang ah ka pa tix lie?

5. Ka daux Farinhaik mhai rawmlok, mhai rawm sidap kwe miex ding lie?

6. Yam rung kwe ka daux khix mawx lie?

Lawg 27

Dah Dee Mai Daix Praok Ma

Daux krax sawk kwe 3 ceu:

1. Sawk mai singaix, 2. Sawk mai simuing, 3.Sawk mai kraung jhi: krax.

1. Sawk mai singaix

Phan ex cung mai veeh ngai: tix plak lih singaix, plak sivoe ngai: ex mawh plak lih singaix, plak khaix ex mawh plak klip singaix. Ex tom kok mawh plak lih singaix, plak klip singaix heue. Phan ex tawp taix tix, taix plak khawn dawm mawh plak sex, taix plak khawn gwiex mawh plak laong heue.

2. Sawk Mai Simuing

Simuing grangbo pa kwe piang raoma ang greet, ang gax tix mai jhi: plak laong jheeng jheeng heue. Phan ex sang sawk ka Simuing grangbo ex caw tix jhak ka Simuing grang lat sivoe. Grawh grawng nawh, simuing grang lat pa kwe piangpaox tix ra mu caw tix dia daux grawng simuing grangbo. Phan hoit tawng ka plak laong, plak tang dah kawx yie tix sawk heue.

3. Sawk mai kraung jhi: krax

___ Kraung jhi: krax in, ceukaux mawh "Khawmpat" (compass) heue. Daux nari kawx sau tix deuh kraung jhi: krax, mai jhi: plak laong jheeng jheeng. Phan hoit tawng ka plak laong, plak tang dah kawx yie tix sawk heue.

___ Mawh kheu daux krax pa sawk plak piang khankix, ex tom pon tix tawng plak lih, plak klip, plak sex, plak laong, (pon caong daok), mai DAH DEE DAIX PRAOK MA pa kwe sinax khankix heue.

___ Sinax plak lih mai plak sex, - mawh plak lih plak sex. Sinax plak lih mai plak laong, - mawh plak lih plak laong. Sinax plak klip mai plak sex, - mawh plak klip plak sex. Sinax plak klip mai plak laong, mawh plak klip plak laong heue.

Khawmpat (Compass)

Lox chawk:

1. Ponbo, ponsawm, viang ang viex kraung jhi: krax, ex chix tawng dah dee tix dah dah yuh ka mawx lie?

2. Simuing grangbo kwe plak mawx lie?

3. Simuing grang lat kwe plak mawx lie?

Lawg 28

Raog Phan Tong Mai Goe Prawng Nhawng

Kawn pwi lih kwe ka piang haktiex, kwe loe gwieh (loe sigang): (1) Gwieh phao liang, ah mawh gwieh raoma haktiex. (2) Gwieh ka greung, ah mawh gwieh singian. (3) Gwieh sigang, ah mawh gwieh bawk goik kawn pwi tix lih. Kheu in, lox leng ah ex Vax tom hwet ka "Singian rang sigang lih" ku gum heue.

Gwieh phao liang, kawn pwi ang bax chix yuh kaing vaing jhaw, ih ngie plix khaox plix ox mai nex to tiak to tu khaing. Viang mawh nan, kawn pwi mhawm rhawm mhawm rhi: ka paox tix. Taux tix plah, nex tix khik jiet chix gwieh paox tix ih tau. Ot khaix, kawn pwi tom haoh tom hun ka piang haktiex, kheu kwe haktiex ceeix khaing, kawn pwi tom keut tix sang sawk dee sang ot tix heue.

Ot tix vut pwi miex ah nin ka Tax Raog, "Maix Tax Raog mawh puxke pa liang tix yaox ngai singaix ka:, sang cox ex grang haktiex yuh ka mawx, liang krai ex mhong yaox."

Tax Raog tom ah nin, "Nyawm eue, phan ah tit, cax lox ang cax bwan, aux liang ti lao ex mhong pawx, "Ton dee mawx tawk, klawk dee maw thian." Naw yaok tix rheep kong la (chax) mai a nin, "Khaix in, son sang vieh sang va haktiex, ex kieh nawh sidawm phip awm blawk ex, phan mawh nin, ex can ceu pa kwe ka piang haktiex in tee jiet chix nyawm ot nyawm kwe ka pleue." "Caw caw!" Pwi gauxrhawm mhawm ngai ka lox Tax Raog. Khai in, haktiex tom sidawm phip awm lox krai Tax Raog heue.

Viang mawh kawx nan, Tax Goe ang bax ploi lox tix lih, mawh kheu ang nawh hiex yumrhawm ka lox Tax Raog heue.

Ot khaix in miex greung mawx dix, pwi niet tix pre hun, nyawm ot si u kwe ka piang haktiex. Viang mawh nan, Tax Sauh (Saih) Tax Lhiex mai Tax Klareem kwe dee gaweng ka kawn pwi, Tax Saih hak Tax Lhiex lih sinum si aox, lih sia lih Ian (lih see lih caux) kawn pwi. Kheu in, rawm ting tom haok hwan mai kheem haktiex jiet mhawm sidawm phip, mai can ceu pa kwe ka piang haktiex, uik sang nyao yum ka kheem rawm tix heue.

Pwi ah nin ka paox tix, "Siyiex siyawng, nyawm eue, uik sang nyao yum ex phao!" Meek lung ah nin khawm haok tix khaox, "Ang, paw kieh ex lhat ka rawm in." Meeik lung Jang ka kak khaox kok bliex bung bung rawm tix haok hwan. Kawn pwi khawm uik yaox Lux (Hoi gawng) ang chix yum ka rawm, kheu nan, kix lut keut ka Lux. Mai kix ah nin, "Ca nyhau rawm in, ex biang kaing: Ai Lux, mhaing Meeik hwet yuh nawh yaox jhawm."

Kheu in, pwi tom nhie meeik lung hu sawk ti kit kaing: Ai Lux (Hoi gawng), Tax Ngaw maw pa awn rhawm mai pa iak rhawm khaing paox tix, Tax Ngaw caoxrhawm ka Ai Lux, nawh tom mox ti krai Ai Lux mhong. Ai Lux tom niet yuh lhox tix kwe, mai mox kaing: tix daux lhox tix heue.

Meeik lung ang pon kit kaing: Ai Lux ka mox nawh kaing: tix, Meeik Lung tawng grawng pa yuh ngaw, "Aw, liex! maix ngaw, maung ang maix kwe si ang siniak, ang mai mawh aing sox, mai chix yumrhawm ka lox paw lox krai pwi. Phao, ex kit kaing: maix tang Ai Lux ha!" Lox nawh jiet uik, vaig hoit ah bak nan ka kaing: ngaw. Tax Ngaw ang bax tien mox kaing tix sivoe vaig, khee in, ngaw tom ang yaox tix lih kaing: tom singaix heue.

Viang pwi piang kaing ngaw kawx, rawm ang bax chix hit khaing haktiex. Ku ceu tom deeih khrawm paox tix phaw tix bawk. Sivoe, ex hoit tawng ang Tax Goe bax nye, phao in, pwi mhaing Tax Goe lao lox cie tix ka:, Goe tom ah nin, "Phao liang ex ang hiex yumrhawm ka mhaing ex grang grao haktiex mawh pa sidawm pa phin khaing, ex simie nawh piang hoit sidawm, caw tix kawn kwe dee klawk dee ton awm blawk awm hauk gawm ex, piang in, mai dee pawt dee lai ex ti kieh nawh mawh daux klawng daux ngawt dee sang lawng rawm tix hu; pak vaig ex dee sidawm kieh mawh dee phin awm pa hoit krai Tax Raog puxke ka: an."

Pwi ngeeh kaing kap tix ka lox Tax Goe mai ah nin, "Mhawm mhawm, caw mawh nin heue! Lox gab Tax Goe piang Tax Raog, hoit jiet sidah tom kaing:, sidaing tom praok"

Khaix in, haktiex tom cox yuh tix kwe dee klawk dee lhaong:, kwe ngawt kwe gawng; kwe klawng kwe sidax, phao in, kheu hoit cox haktiex tix awm lox Tax Goe, rawm hoit tawng krax lawng blawng hu tix heue. Lhiex ting yuh ka mawx kawx, rawm ang lai cu tix kheem haktiex. Kawn pwi tom tauk yaox tix pex Tax Saih Mai Tax Lhiex. Tax Saih tom kaig, to: hu mox tix daux gawng heue.

Son hoit gauxrhawm kawn pwi ka phan Tax Raog Mai Tax Goe haktiex dix, lox kab lox deuh Tax Gwah Yiex Lih tom ah tix een, "Mawh Tax Raog cao phan pwi ih tong, mawh Tax Goe cao prawng pwi ih nhawng."

Mawh kheu dung rawm ka piang haktiex, tom mawh nhawng, Tax Goe kieh gawng lih kwe, daux nhawng bleeh lih mawh haktiex dee sidawm daux tong daux meung. Ex tom ah mawh "Goe prawng nhawng" heue.

Lox chawk:

1. Kawn pwi lih tix kwe piang haktiex miex gwieh lie?

2. Lox leng ah Vax ku gum hwet ka pa tix lie?

3. Son sang vieh va haktiex, Tax Raog kieh pwi yuh ka mawx lie?

4. Kawn pwi khawm uik lut keut ka Lux jao pa tix lie?

5. Pwi piang kaing ngaw jao pa tix lie?

6. Tax saih to: hu mox tix dee mawx lie?

Lawg 29

Lox Sidiex Tax Phacao Meung

Didix, kwe cao jhai: ka daux Vax tix kaux, ceukaux nawh mawh Ai Meung heue. Mawh kheu chix krai nawh lox pa daox pa am, chix yuh nawh pa tang: pa twang, laik daux rawm nhawng kraung ceep ang caoh, hu daux glah ngu hauk haw ang hax, ah lox mhawm, tawm lox jiet ka kawn pwi, sidiex kawn pwi hu daux krax sidawng lawng daux krax ting, mawh kheu nan pwi tom kok ceukaux nawh mawh TAX PHACAO MEUNG heue.

Lox sidiex Tax Phacao Meung kwe yuh nin, -

Sim sikaux laux simiang, kuad nyiex simiang yaong, Uppen Samlaw, singian rang sigang lih, sidux vait ex ox tix pang, sigang lih ex daux tix mu, Sam Sai, Ai Nyi, pux sex, aik laong nghiet mhawm mhawm awawx!

1. Cao haktiex mai cao raoma, cao khix mai cao singaix, cao sim uing mai cao bhaung, cao koek mai cao lhiex, cao phan kawn pwi kwe dot, cao keut kawn pwi kwe rhawm: mawh ngie Simiang Siyiex tix kaux khaing.

2. Son sang lang ju pex, yong yi ka miex keeing tix.

3. Paw pah pwi yum.

4. Paw phit paw vao mai moeng mai mex mai kawn pwi.

5. Paw vi gaweng ka kraung khrai paox tix, paw vi gaweng ka khawng eui brie liang paox tix, paw vi gaweng ka moeng kawn paox tix, paw vi gaweng ka silieh paox tix.

6. Paw pie paw lhen.

7. Kieh kwe krax moh krax rhawm:.

8. Kieh chix kwe krax gun krax yeung.

9. Kieh rah see mai kaux sijai mukheu ka paox tix.

10. Liah singaix, yuh tix ih kaing mhawm mhawm, aliah singaix (singaix twah), twah mhawm mhawm awawx.

Lox chawk:

1. Son sang lang ju maix, caw maix tix yuh ka mawx ka miex keeing tix lie?

2. Liah singaix, Tax Phacao Meung sidiex ex yuh pa tix lie?

3. Aliah singaix, Tax Phacao Meung sidiex ex yuh pa tix lie?

Lawg 30

Veng Moeknu Mai Veng Pang Kham:

Gawng Moeknu, Gawng pruih tai ku:, Vax ku ru sidu rhawm prawng.

Veng Moeknu, Veng kaw tax yax; Vax ot singai, ang jut rhawm byaong.

Gawng Pang Kham:, Gawng khri: gawng mau, Mawh gawng ot laux lang simiang ting.

Veng Pang Kham: veng kaw kawn Vax, Mawh veng ngawm Simiang Ting Vax.

Lox chawk:

Tiem ngai lai pa kawn cod dee yi ( )

1. Gawng (_) Gawng pruih ( _ _ )

2.(_ _ _ ) sidu rhawm ( _ )

3. Veng Pa Kham ( _ _ _ )

4. Mawh (_) ngawm ( _ _ ) Vax.

------------------

970228

Kwe pingnya jao Hoi, Moi jhawm saux jao miex keeing.

Pet la ang kwe rhawm keut, Ca khleuk ang kwe kraung vait.

Caomi pa ting rhawm, Cao jawm pa ca nyhau.

Num Cub Caw Ting Pa Yuh Phuk Lai Vax Lih Son Krax Lhak Krax Haing Haktiex Meung Vax 1997